Droga Redakcjo!
Coraz częściej pojawiają się głosy, że osoby rozwiedzione żyjące w powtórnym związku małżeńskim niesakramentalnym mogą przystępować do komunii św. Czy papież Franciszek coś zmienił w tej kwestii? Chciałbym się dowiedzieć czy jeżeli nie utrzymuję od prawie pięciu lat relacji intymnych z moją aktualną żoną, mógłbym przyjąć Eucharystię?
19 marca 2016 roku ukazała się posynodalna adhortacja apostolska papieża Franciszka Amoris laetitia („Radość miłości”). Od czasu publikacji tego dokumentu w różnych środowiskach toczy się dyskusja na temat tego, czy osoby rozwiedzione, które zawarły powtórne niesakramentalne małżeństwo, mogą przystępować do sakramentu pokuty i pojednania, a w konsekwencji do Eucharystii. Tymczasem należy jasno podkreślić, że papież Franciszek w rozpatrywanej kwestii nic nie zmienił. W swoim dokumencie zachęca, aby duszpasterze starali się zrozumieć sytuację takich osób, wychodząc im naprzeciw i realnie pomagając w indywidualnej drodze do osiągnięcia zbawienia. Papież naucza: „Ważne, aby osoby rozwiedzione, żyjące w nowych związkach, odczuwały, że są częścią Kościoła, że «nie są ekskomunikowane» i nie są traktowane jako takie, bo zawsze tworzą wspólnotę kościelną” (Amoris laetitia, 243).
Papież Franciszek nie zamierzał ani nie zamierza zmieniać dotychczasowego nauczania Kościoła katolickiego odnośnie sakramentu małżeństwa i ewentualnej komunii św. osób rozwiedzionych, które zawarły nowe związki cywilne, zaznaczając: „Nie należy oczekiwać od Synodu ani też od tej adhortacji nowych norm ogólnych typu kanonicznego, które można by stosować do wszystkich przypadków” (Amoris laetitia, 300). Podtrzymuje zatem dotychczasowe nauczanie swych poprzedników i normy prawne zawarte w Kodeksie Prawa Kanonicznego.
Co do nauczania poprzedników papieża Franciszka warto przywołać wykładnię na ten temat papieża Jana Pawła II z 1981 roku: „Kościół jednak na nowo potwierdza swoją praktykę, opartą na Piśmie Świętym, niedopuszczania do komunii eucharystycznej rozwiedzionych, którzy zawarli ponowny związek małżeński. Nie mogą być dopuszczeni do komunii świętej od chwili, gdy ich stan i sposób życia obiektywnie zaprzeczają tej więzi miłości między Chrystusem i Kościołem, którą wyraża i urzeczywistnia Eucharystia. Jest poza tym inny szczególny motyw duszpasterski: dopuszczenie ich do Eucharystii wprowadzałoby wiernych w błąd lub powodowałoby zamęt co do nauki Kościoła o nierozerwalności małżeństwa” (Familiasris consortio, 84).
Tak przedstawioną naukę na temat osób rozwiedzionych i żyjących w ponownych związkach w pełni podtrzymał papież Benedykt XVI. W swej pierwszej adhortacji apostolskiej Sacramentum Caritatis („Sakrament miłości”) z 2007 roku nauczał: „Synod Biskupów potwierdzi praktykę Kościoła, opartą na Piśmie Świętym (por. Mk 10, 2–12), niedopuszczania do sakramentów osób rozwiedzionych, które zawarły nowe związki, ponieważ swoim stanem i sytuacją życiową obiektywnie sprzeciwiają się tej jedności w miłości pomiędzy Chrystusem i Kościołem, która jest oznaczona i realizowana w Eucharystii” (Sacramentum caritatis, 29). Tenże papież we wrześniu 2008 roku, w czasie pielgrzymki do Francji, nauczał na temat niedopuszczania wiernych żyjących w powtórnych związkach małżeńskich do przyjmowania komunii świętej: „Kościół nie wziął na siebie tej misji sam, lecz ją otrzymał od samego Chrystusa”. Podobnie jasno wypowiedział się 2 czerwca 2012 roku w czasie VII Światowego Spotkania Rodzin w Mediolanie: „Osoby rozwiedzione żyjące w nowych związkach cywilnych nie są poza Kościołem, choć nie mogą otrzymać Eucharystii i rozgrzeszenia”.
ks. Wiesław Mazurowski
„Pielgrzym” 2018, nr 2 (735), s. 8