Post eucharystyczny starszych i chorych

Droga Redakcjo!

REKLAMA

Niedawno przeczytałam w „Pielgrzymie” artykuł o poście eucharystycznym. Autor opisał historię postu eucharystycznego, zwrócił uwagę, że wymóg jednej godziny postu to konieczne minimum, właściwie w podtekście zachęcał do postu dłuższego ze względu na pobożność i cześć wobec Najświętszego Sakramentu. Nie wspomniał jednak nic o chorych. Czy obowiązują ich takie same przepisy?
Sama jestem pielęgniarką i w czasie niedzielnego dyżuru w szpitalu często przystępuję do Komunii św. razem z chorymi. Jednak naprawdę nie wiem, czy w porannym zabieganiu zachowałam wymóg jednogodzinnego postu, czy nie? Zresztą nigdy nie można przewidzieć, o której godzinie przyjdzie kapelan.
Proszę o komentarz na temat postu eucharystycznego chorych i nimi się opiekujących.

Ewa G.

Pani Ewo!
Ustawodawca kościelny wymaga, aby przystępujący do Komunii św. przynajmniej na godzinę przed jej przyjęciem powstrzymał się od jakiegokolwiek pokarmu stałego i napoju, z wyjątkiem wody i lekarstw (kan. 919 § 1). Jednakże „osoby w podeszłym wieku lub złożone jakąś chorobą, jak również ci, którzy się nimi opiekują, mogą przyjąć Najświętszą Eucharystię, chociażby coś spożyli w ciągu godziny poprzedzającej” (kan. 919 § 3).
Przytoczona norma kanoniczna wyróżnia trzy kategorie osób:
1. w podeszłym wieku;
2. chorych;
3. osoby opiekujące się ludźmi starszymi lub chorymi.

1. Przez osoby w podeszłym wieku rozumie się tych wiernych, którzy rozpoczęli sześćdziesiąty rok życia. Kanon 1252 wspomina, że prawem o poście są związane wszystkie osoby pełnoletnie, aż do rozpoczęcia sześćdziesiątego roku życia. Nie ma znaczenia, czy osoby te przebywają w domu lub w specjalnym lokalu dla osób starszych. Prawo Kościoła kieruje się tu przesłankami humanitarnymi i daje osobom po sześćdziesiątce pewne uprawnienia niezależnie od ich stanu zdrowia. Zatem wierny, który ukończył 60. rok życia nie jest zobowiązany do zachowania przynajmniej godzinnego postu eucharystycznego.
2. Raczej nie trzeba wyjaśniać kim jest chory. Podobnie jak podeszły wiek, tak również choroba jest czynnikiem, który wpływa na sytuację wiernego i nie jest on zobowiązany do przestrzegania wymogu przynajmniej godzinnego powstrzymania się od spożywania pokarmów stałych i napoju przed przyjęciem Komunii św.
3. Trzecią kategorię wiernych, którzy nie są zobowiązani do przynajmniej godzinnego postu eucharystycznego są osoby opiekujące się ludźmi starszymi lub chorymi. Chodzi o osoby rzeczywiście sprawujące opiekę w domu lub w innym specjalnym miejscu, osoby obce lub spokrewnione. Nie jest natomiast wystarczającym powodem, że np. wszyscy członkowie rodziny chorego mogą przystąpić do Komunii św. bez zachowania wymaganego postu tylko dlatego, że są spokrewnieni z osobą wymagającą opieki. Chodzi tu nie o pokrewieństwo, ale o osoby naprawdę zaangażowane w opiekę nad osobą chorą lub starszą.

Czy w takim razie osoby wyżej wymienione w ogóle nie są zobowiązane do jakiegokolwiek postu eucharystycznego? Norma prawna wspomina, że mogą oni przystąpić do Eucharystii, chociażby coś spożyli w ciągu godziny przed jej przyjęciem. Zatem są zobowiązani do postu mniejszego niż godzina.
Czy można podać konkretnie ile czasu powinni pościć?
Mniej niż godzinę. Dla jednych będzie to oznaczać, że odejmą od godziny kilka, nawet kilkadziesiąt minut, czas pozostały będą pościć, bo w przeciwnym razie dla podeszłych wiekiem, chorych i opiekujących się chorymi i starszymi nie byłoby żadnego postu eucharystycznego. Inni będą uważać, że osoby te powinni post eucharystyczny zachować tak długo, jak sami z pobożności chcą i fizycznie mogą, przy czym mogą przystąpić do Komunii świętej nawet wtedy, gdy od posiłku czy napoju do jej przyjęcia upłynęło tylko owo przysłowiowe piętnaście minut.

Ks. Wiesław Mazurowski

„Pielgrzym” 2009, nr 13 (511), s. 8