W Kodeksie Prawa Kanonicznego promulgowanym w 1983 r. znajdujemy tylko ogólne przepisy prawne dotyczące Konferencji Episkopatu i jej przewodniczącego. Najpierw ustawodawca wymaga, aby każda Konferencja Biskupów wybrała sobie przewodniczącego (kan. 452 § 1).
Należy zauważyć, że prawo powszechne Kościoła katolickiego nie precyzuje, kto spośród księży biskupów należących do Konferencji Episkopatu może pełnić urząd jej przewodniczącego. Czy ma być to ktoś spośród biskupów diecezjalnych danego kraju? Czy urząd przewodniczącego pełnić może także biskup pomocniczy lub inny tytularny?
Wobec powstałych wątpliwości Papieska Komisja ds. Autentycznej Interpretacji Kodeksu Prawa Kanonicznego 19 stycznia 1988 r. stwierdziła, że przewodniczącym Konferencji Episkopatu może być tylko biskup diecezjalny. Z uzasadnienia tej odpowiedzi dowiadujemy się, że same święcenia biskupie nie stanowią wystarczającej podstawy, by pełnić funkcję przewodniczącego Konferencji Biskupów. Ma to być biskup diecezjalny, bez określania dalszych jego przymiotów.
Stąd, zgodnie z ustawodawstwem powszechnym i art. 23. Statutu Konferencji Episkopatu Polski, przewodniczącego i jego zastępcę wybiera się na Zebraniu plenarnym spośród biskupów diecezjalnych na okres pięciu lat. Wybrany przewodniczący funkcję tę może pełnić bez przerwy przez dwie kolejne kadencje, ale nie dłużej.
Do podstawowych zadań przewodniczącego należy reprezentowanie Konferencji Biskupów na zewnątrz. Ponadto przewodniczący zwołuje Zebrania plenarne i Radę stałą, którym przewodniczy, zaprasza na zebrania Konferencji inne osoby i przede wszystkim za pośrednictwem Nuncjatury Apostolskiej przesyła do Stolicy Apostolskiej sprawozdania z Zebrań plenarnych i inne dokumenty. Przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski stoi także na czele Prezydium Konferencji, które obok niego współtworzą: zastępca przewodniczącego i sekretarz generalny.
Ks. Wiesław Mazurowski
„Pielgrzym” 2009, nr 6 (504), s. 5