Czy konkretne obiektywne zło jest w przypadku różnych ludzi tak samo wielkie subiektywnie? Nie! Grzech obiektywny, obiektywne zło moralne, to działanie myślne, słowne i uczynkowe, nieadekwatne w stosunku do celu ostatecznego życia ludzkiego i w stosunku do korelatu działania (lub zaniechanie należnego działania). Mówiąc językiem religijnym, jest to przekroczenie prawa Bożego. Grzech subiektywny to osobista poczytalność i odpowiedzialność za popełniony grzech.
Ta subiektywna poczytalność i odpowiedzialność za taki sam czyn u różnych ludzi może być różna.
„Katechizm Kościoła Katolickiego” wyraża się w sposób następujący: „Poczytalność i odpowiedzialność za działanie mogą zostać zmniejszone, a nawet zniesione, na skutek niewiedzy, nieuwagi, przymusu, strachu, przyzwyczajeń, nieopanowanych uczuć oraz innych czynników psychicznych lub społecznych” (nr 1735). W innym miejscu tenże katechizm ponownie odnosi się do okoliczności, które zmniejszają odpowiedzialność moralną, i wspomina o niedojrzałości uczuciowej, nabytych nawykach, stanach lękowych lub innych czynnikach psychicznych czy społecznych (nr 2352). Dlatego też negatywny osąd sytuacji obiektywnej nie oznacza orzeczenia o subiektywnej odpowiedzialności lub winie danej osoby.
W „Katechizmie katolickim” św. Piusa X czytamy, że aby doszło do grzechu śmiertelnego, potrzebna jest poważna materia czynu oraz pełna świadomość jego powagi i swobodna wola do uczynienia grzechu. A w „Katechizmie katolickim” kard. Pietro Gasparriego, w przypisie do odpowiedzi na pytanie 566 czytamy, że jeśli ktoś popełnia grzech śmiertelny, będąc przekonany, że jest to grzech lekki, wówczas jego grzech subiektywny jest lekki. I odwrotnie, jeśli ktoś popełnia grzech obiektywnie lekki, będąc przekonany,, że jest to grzech śmiertelny, wówczas jego grzech subiektywny jest śmiertelny.
Poza tym, „komu wiele dano, od tego wiele wymagać się będzie” (Łk 12,48). I tak na przykład ten sam obiektywny grzech jest subiektywnie większy w przypadku osoby duchownej niż osoby świeckiej.
ks. Piotr Moskal
„Pielgrzym” [28 kwietnia i 5 maja 2024 R. XXXV Nr 9 (898)], str. 33.
Fot. Pixabay
Dwutygodnik „Pielgrzym” w wersji papierowej oraz elektronicznej (PDF) można zakupić w księgarni internetowej Wydawnictwa Bernardinum.
