Nikt nie zapewnił Pelplinowi takiej promocji w świecie jak Sługa Boży Jan Paweł II. Jego wizyta apostolska 6 czerwca 1999 r. transmitowana była do najodleglejszych zakątków ziemskiego globu. Dzięki temu ludzie różnych ras, narodowości i kultur mogli wspólnie z Ojcem Świętym i przybyłymi pielgrzymami odmawiać modlitwę Anioł Pański i uczestniczyć we Mszy św. Mogli okiem kamery zobaczyć nasze miasto słynące z zabytków i skarbów, gdzie wciąż unosi się duch cysterski i w powietrzu słychać słowa: „ora et labora”.
Od tej wizyty minęło dziesięć lat. To sporo czasu, żeby zacząć chodzić pelplińskimi śladami Ojca Świętego. Chodzić po mieście, które pozostanie wdzięczne Papieżowi na wieki za to historyczne i nieporównywalne z niczym wyróżnienie, modlitwę i słowa drogowskazy, mówiące, że trzeba zawsze budować na skale.
– W Pelplinie papież nie zjawi się już nigdy – uświadomił wszystkim skalę wydarzenia i zarazem gorzką prawdę ksiądz biskup Jan Bernard Szlaga w rozmowie z Marcinem Przeciszewskim z KAI. – Chyba, że będzie to Jan Paweł XIV – podkreślił Ksiądz Biskup.
Rok Jana Pawła II
18 listopada 2008 r. Rada Miasta i Gminy Pelplin czcząc pamięć wielkiego Rodaka uchwaliła, że patronem roku 2009 zostanie Jan Paweł II – od dziesięciu lat honorowy obywatel grodu nad Wierzycą. Człowiek, który przywołał Ducha św. i odnowił oblicze nie tylko pomorskiej ziemi, ale i całego świata.
– Pamiątką wizyty w 1999 r. – mówił w cytowanym już wywiadzie Biskup Pelpliński – jest pozostawione tu nauczanie, papieska góra i zbudowany nań krzyż. Dziś jest to niemal sanktuarium. Przyjeżdżają pielgrzymi, ludzie idą śladami Papieża, modląc się, w Wielki Piątek przychodzą na Drogę krzyżową. Jestem świadom, że to nie wystarczy, gdyż mamy zaległości w przyswojeniu sobie mądrości Papieża – akcentował Ksiądz Biskup.
Pątnicy przyjeżdżają do Pelplina coraz częściej. Przyciąga ich genius loci miejsca i wciąż świeże ślady obecności Ojca Świętego. Wierni z Gdańska i Róże Różańcowe z Gdyni przyznają w ulicznej sondzie dziennikarskiej, że pielgrzymują po to, żeby właśnie tu modlić się o rychłą beatyfikację Sługi Bożego, prosić go o wstawiennictwo u Pana Boga i dziękować za otrzymane dobro. Zwłaszcza za to, że następca św. Piotra Rybaka złowił ich w symboliczną sieć łaski Pańskiej, którą w artystycznej wizji Jarosława Wójcika rozpięły nad pomorską ziemią 6 czerwca 1999 r. dwa łabędzie (obecnie ołtarz papieski znajduje się w Sierakowicach).
Miasto złączone z Papieżem
I choć w Pelplinie nie ma specjalnie wytyczonych „dróżek Jana Pawła II”, ludzie z głębi Polski, a nawet zza granicy dobrze wiedzą, jak i gdzie trafić. Pomaga im w tym ze swoim zespołem Alicja Słyszewska – pani dyrektor Diecezjalnego Centrum Informacji Turystycznej i hotelu Nad Wierzycą. – Zwracamy uwagę pielgrzymów i turystów – mówi Alicja Słyszewska – nie tylko na sam Pelplin, malowniczo położony wśród morenowych wzgórz, ale przede wszystkim na trzy główne jego atrakcje: Bazylikę katedralną i dawne założenie klasztoru cystersów, Muzeum Diecezjalne im. Biskupa Stanisława Wojciecha Okoniewskiego oraz wspomnianą już Górę Jana Pawła II. Wszystkie te miejsca w jakiś sposób łączą się z Papieżem.
A zatem przyjrzyjmy się im bliżej. Bazylika katedralna, zaliczana do najpiękniejszych świątyń gotyckich w Europie, znajduje się w obrębie opactwa cystersów, którzy przybyli do Pelplina w XIII w. I na podmokłym, i malarycznym terenie rozpoczęli, w myśl zasady: ora et labora, wielkie dzieło osuszania gruntów i ich zagospodarowania. Nad brzegiem Wierzycy, co wije się meandrami, zbudowali klasztor, kościół, młyn, piekarnię etc.
Bazylika katedralna wyrosła z kościoła klasztornego z biegiem wieków zaczęła szlachetnieć. Jej urodę podkreślały i wciąż podkreślają bezcenne dzieła sztuki malarskiej, m.in. Hermana Hana, Andrzeja Stecha, Bartłomieja Strobla, rzeźbiarskiej (stalle kanonickie) i organowej. W jej murach 6 czerwca 1999 r. modlił się papież Jan Paweł II. Upamiętnia to tablica umieszczona na ścianie i stojący w pobliżu, nad rzeką, jego pomnik, według projektu Jarosława Wójcika. Przy tym pomniku stoją zawsze kwiaty i często palą się lampki – znak ciągle żywej pamięci.
Kolejną atrakcją Pelplina jest Muzeum Diecezjalne utworzone w 1823 r. przez biskupa chełmińskiego Stanisława Wojciecha Okoniewskiego. Ma ono w zbiorach bezcenną kolekcję średniowiecznej rzeźby, w tym Madonny szafkowe, a także szaty i naczynia liturgiczne, relikwiarze. Wśród eksponatów znajduje się „biały kruk” czarnej sztuki drukarskiej, czyli Biblia Gutenberga z odwróconą i odbitą na marginesie czcionką. W muzeum, co warto podkreślić, przechowywany jest tron papieski Jana Pawła II i klęcznik, zaprojektowany przez Jarosława Wójcika. Planowana jest też wystawa znaczków papieskich.
Papieskie Dni Pelplina
O trzeciej atrakcji – Górze Jana Pawła II, na której Sługa Boży koncelebrował Mszę św., była mowa wcześniej. Jak powiedział Ksiądz Biskup obecnie jest ona miejscem modlitw, pielgrzymek i uroczystości religijnych oraz miejscem, które integruje mieszkańców. U jej podnóża corocznie odbywa się Bieg Papieski w różnych kategoriach wiekowych, w tym roku 10., jubileuszowy, hojnie nagrodzony przez burmistrza miasta i gminy Andrzeja Stanucha. – Ten bieg – jak wyjaśnia Piotr Łaga – dyrektor Miejskiego Ośrodka Kultury włączony jest w ogólnopolską akcję: Biegaj z nami zdrowo i w 10. rocznicę wizyty Papieża oraz w uroczyście obchodzone Dni Pelplina (więcej o programie na www.mok.pelplin.pl). Tegoroczne Dni zorganizowane zostały wokół osoby Ojca Świętego. Jemu właśnie poświęcony jest koncert w Bazylice katedralnej pt.: „Wielka Msza Jana Pawła II”. Jest to dzieło skomponowane w 2004 r. na 85. urodziny Papieża, którego on nigdy nie wysłuchał, przez austriackiego muzyka Geralda Spitznera. Utwór wybrano w Watykanie spośród wielu propozycji nadesłanych z całego świata. Wśród wykonawców jest m.in. Grażyna Zielińska (sopran) zamieszkała w Austrii.
W Bazylice katedralnej odbędzie się też Msza św. pod przewodnictwem księdza biskupa pelplińskiego Jana Bernarda Szlagi.
W plenerze, na ulicy Mickiewicza, Miejska Biblioteka Publiczna zaprezentuje wystawę fotogramów poświęconych wizycie apostolskiej Sługi Bożego.
Przedszkolaki przedstawią program artystyczny „Pięć minut dla papieża Jana Pawła II”.
Dni Pelplina zakończą się, jak można było przypuszczać, na Górze Jana Pawła II nabożeństwem czerwcowym, które uświetni zespół i chór góralski „Biełcanie”.
Po modlitwie dzieci wypuszczą w niebo balony, a za nimi na znak pokoju polecą gołębie. W czasie nabożeństwa mieszkańcy i goście jeszcze raz wysłuchają homilii Ojca Świętego wygłoszonej 10 lat temu. Znów poszybują w eter skrzydlate słowa Papieża zapadające w pamięć i serce o budowaniu domu na skale, i o budowaniu wszystkiego na trwałych podstawach. Te słowa pozostawią w nas niezatarty ślad…
Marzenna Bławat
„Pielgrzym” 2009, nr 10 (508), s. 24-25