Fundusz Kościelny (FK) powstał na mocy ustawy z dnia 20 marca 1950 roku, która zakładała przejęcie przez państwo majątku kościelnego (tzw. dóbr martwej ręki), poręczenie proboszczom posiadania gospodarstw rolnych i utworzenie Funduszu jako rekompensaty za majątek zabrany po 1945 roku. Dziś koalicja rządowa stała się zakładnikiem hasła „Zlikwidujmy FK”. Trudno wybrnąć z twarzą z tej pułapki.
Po II wojnie światowej komuniści zarekwirowali około 140 tys. hektarów ziemi należącej do polskiego Kościoła katolickiego, z czego po 1989 roku oddano mu łącznie około 90 tys. hektarów. Zatem nie wszystko, co zostało zabrane, zostało oddane. O wiele ważniejsze jest jednak to, co tak naprawdę utracił Kościół katolicki w Polsce po wojnie – chodzi tu przede wszystkim o siłę społecznego oddziaływania poprzez liczne dzieła charytatywno-opiekuńcze. Na początek państwo polskie zajęło dobra zakonów: szpitale, apteki, sanatoria, ośrodki pomocy. Aby lepiej zrozumieć to, co się wydarzyło, wspomnieć trzeba, że w 1937 roku zgromadzenia zakonne prowadziły 274 szpitale, które dysponowały 35 tys. łóżek. Tylko na Śląsku w 1951 roku państwo zajęło 23 katolickie szpitale. Dariusz Walencik podkreśla, że do 1956 roku państwo przejęło 65 przedszkoli, 31 zakładów wychowawczych oraz 11 internatów dla studentów. W styczniu 1950 roku komuniści przejęli Caritas z jego wszystkimi placówkami – przytułkami, kuchniami dla ubogich, domami noclegowymi, ambulatoriami. (…)
dr Michał Zawiślak
Więcej przeczytasz w 10. numerze dwutygodnika „Pielgrzym” [12 i 19 maja 2024 R. XXXV Nr 10 (899)], str. 22-25.
Dwutygodnik „Pielgrzym” w wersji papierowej oraz elektronicznej (PDF) można zakupić w księgarni internetowej Wydawnictwa Bernardinum.
