Dlaczego Jezus nadał temu przywódcy miano lisa?
Rzeczywiście, poprzedzając wiadomość, jaką faryzeusze mieli zanieść Herodowi Antypasowi, Pan rzekł: „Idźcie i przekażcie temu lisowi” (Łk 13,32). Lisa (gr. alopeks) w Biblii zwykle należy rozumieć dosłownie jako zwierzę (por. Sdz 15,4; Ez 13,4; Mt 8,20; 9,58). W naszym fragmencie natomiast przybiera on znaczenie metaforyczne. Lisy w starożytności kojarzono (tak jak i nadal my to czynimy) z fałszem, oszustwem, złodziejstwem, podstępem. Cechy te można odnieść do osobowości Heroda Antypasa (syna Heroda Wielkiego, tetrarchy Galilei i Perei). Swą władzę sprawował przez 43 lata (od 4 r. przed Chr. do 39 r. po Chr.). Tak długi okres panowania zawdzięczał sprytowi i współpracy z Rzymianami. Rzymscy urzędnicy na Bliskim Wschodzie obawiali się go, gdyż wiedzieli, że donosi na nich do cezara. Samemu cezarowi próbował przypodobać się nie raz (np. zbudował miasto, które na cześć cezara Tyberiusza nazwał Tyberiadą). Jak lis „podkradł” swemu bratu Filipowi jego żonę, rozbijając ich małżeństwo. Niegodziwość tego czynu wytykał władcy Jan Chrzciciel, za co został pozbawiony życia (por. Mt 14,3–11). Faryzeusze ostrzegli Jezusa, że Herod Antypas planuje go zgładzić. Tak przynajmniej twierdzili. A może to sam władca wysłał ich, aby podstępem (godnym lisa) za ich pośrednictwem „wybadać” sytuację. Ponadto w czasach starożytnych mianem „lisów” określano osoby mało znaczące i przeciwstawiano je „lwom”. Tak odczytana wypowiedź Jezusa miałaby charakter lekceważący względem Heroda.
„Pielgrzym” [22 i 29 stycznia 2023 R. XXXIV Nr 2 (865)], str. 7
Dwutygodnik „Pielgrzym” można zakupić w księgarni internetowej Wydawnictwa Bernardinum.
UWAGA!
Czasopismo do nabycia także w wersji elektronicznej (PDF)!