W przypadający 21 stycznia Dzień Babci, a kolejnego dnia – Dzień Dziadka Kościół katolicki zachęca wiernych, aby polecać babcie i dziadków wstawiennictwu świętych Joachima i Anny, którzy im patronują.
21 i 22 stycznia przypada święto babci i dziadka. Kościół katolicki za szczególnych patronów rodziny obrał dziadków Jezusa, Annę i Joachima. Są oni także patronami małżeństw, które nie mogą doczekać się potomstwa. Ich kult rozwijał się wraz z kultem maryjnym. W Piśmie Świętym nie ma jednak o nich żadnej wzmianki. – Biblia nam nie wyjaśnia, kim byli rodzice Maryi, w ogóle o nich nie wspomina. Nawet Ewangelia wg św. Łukasza, która dużo mówi o dzieciństwie Jezusa, nie mówi nic rodzicach Maryi, podobnie o rodzicach Józefa. To jest coś, co w Piśmie Świętym nie występuje – wyjaśnia KAI ks. Maciej Jaszczołt, biblista, wikariusz archikatedry warszawskiej.
O rodzicach Maryi, Annie i Joachimie, dowiadujemy się głównie z pism apokryficznych, pochodzących z początków chrześcijaństwa. – Brak informacji sprawił, że już w pierwszych wiekach Kościoła pojawiały się pytania o to, kim byli rodzice Maryi i jak wyglądało ich życie. To sprawiło, że zaczęły pojawiać się teksty apokryficzne, które nie zostały włączone do Pisma Świętego, i niestety nie wiadomo, ile mają wspólnego z rzeczywistością – tłumaczy ks. Jaszczołt. Apokryfy bowiem nie są uznane przez Kościół za natchnione.
Pierwsze informacje o życiu św. Anny pochodzą z II wieku. Najwięcej wiadomości o niej znajduje się w Protoewangelii Jakuba, Ewangelii Pseudo-Mateusza i Księdze Maryi. Pierwsza z tych ksiąg pochodzi z roku ok. 150. Imię Anna wywodzi się z języka hebrajskiego od słowa hannah, co oznacza: pełna łaski i wdzięku. Babcia Jezusa miała urodzić się w Betlejem, 70 lat przed narodzinami wnuka. Anna była jedną z trzech córek kapłana betlejemskiego Mathana (lub Natana). Rodzice wychowali ją w duchu pobożności, służyła w świątyni jerozolimskiej. Według legendy, swego przyszłego męża poznała, szukając zaginionego baranka, przeznaczonego na ofiarę, i tak w wieku 24 lat poślubiła Joachima. Zarówno ona, jak i jej mąż wywodzili się z królewskiego rodu Dawida, zgodnie z zapowiedziami proroków Starego Testamentu, a także obietnicą złożoną przez Pana Boga – królowi Dawidowi, że Pan Jezus będzie pochodzić z królewskiego rodu. Według przekazów apokryficznych, małżonkowie przeprowadzili się z Galilei do Jerozolimy, gdzie zamieszkali.
Anna i Joachim nie mogli mieć jednak dzieci. Niepłodność uważana była wówczas za brak błogosławieństwa, a nawet karę Bożą. – Pamięć o rodzicach zachowywały i przekazywały dzieci. Zapomnienie o kimś było jak znak wymazania i Bożego przekleństwa, utraty imienia w dziejach świata – wyjaśnia biblista. – Wiele przełomowych osób, takich jak Jan Chrzciciel, Samuel czy Samson urodzili się w małżeństwach, które nie mogły mieć dzieci. To pokazuje, że od samego początku życie człowieka jest darem Pana Boga, który zaplanował dlań wielkie rzeczy – dodaje.
Anioł Pański miał zapowiedzieć Annie, że pocznie ona potomstwo. Małżonkowie byli jednak już w podeszłym wieku. Kobieta przyrzekła, że dziecko to ofiaruje Bogu na Jego chwałę. Do tego czasu małżeństwo pokornie znosiło upokorzenia od ludzi. Kiedy kapłan nie pozwolił Joachimowi złożyć ofiary w świątyni, ten udał się na pustynię, aby w samotności przeżywać poniżenie, poszcząc i modląc się przez 40 dni i nocy. Joachim powrócił do Anny po tym jak Anioł zapowiedział im przyjście na świat dziewczynki. Wierzyli, że dla Boga nie ma nic nie możliwego. Apokryfy podają, że porodziła ona w czterdziestym piątym roku życia. Zgodnie z obietnicą, oddali ją na służbę do świątyni. Imię Maria, tłumaczy się jako „pani”, „piękna” lub „napawająca radością”. Według apokryfów, Maryja urodziła się w pobliżu świątyni jerozolimskiej, gdzie później zbudowano Kościół Najświętszej Maryi Panny, dziś bazylikę pod wezwaniem św. Anny.
O Joachimie wiadomo, iż był głęboko wierzący, oddany Bogu i rodzinie, a także gorliwie przestrzegał przepisów prawa. Próżno szukać informacji na jego temat na kartach Pisma Świętego. Ewangeliści nawet o nim nie wspominają, przytaczając rodowód Jezusa. – Ewangelia nie jest książką historyczną, tylko księgą teologiczną i obrazem Pana Jezusa, a nie jego historią – tłumaczy KAI ks. Jaszczołt.
Informacje o dziadku Jezusa zawiera Protoewangelia Jakuba z końca II wieku oraz Ewangelia Pseudo-Mateusza z VI wiek. Teksty te pokazują, ze Joachim i Anna budowali bogobojną rodzinę, w której wychowywała się Matka Chrystusa.
O późniejszych losach rodziców Maryi nie ma wielu informacji. Istnieją jednak dwie. Jedna z nich mówi, że Maryja w wieku 14 lat została żoną Józefa, jej ojciec Joachim zmarł, a Anna zamieszkała z Maryją, Józefem i Jezusem, i tak dożyła 80 lat. Druga głosi, że gdy Maryja miała zaledwie trzy lata, rodzice oddali ją na służbę do świątyni i nigdy więcej jej nie ujrzeli – wkrótce potem Joachim zmarł, a kilka lat po nim umarła również Anna. Apokryfy podają, że Maryja bardzo szybko wbiegła po stopniach świątyni, jakby w pośpiechu do Boga. W Jerozolimie przy Sadzawce Betesda na przełomie IV-V wieku, zbudowany został kościółek ku czci św. Joachima i św. Anny. Według podań to właśnie tam znajdować się miał ich grób. Inne źródła wskazują, że rodzice Maryi zostali pochowani na Górze Oliwnej.
W ikonografii św. Anna ukazywana jest jako nauczycielka Maryi z atrybutami księgi, lilii, a także z palcem na ustach. Ukazywana jest najczęściej z córką lub jako święta Anna Samotrzecia – z Maryją i małym Jezusem. Tak przedstawiali ją m.in. Wit Stwosz i Leonardo da Vinci. Świętego Joachima obrazuje się natomiast jako starszego mężczyznę w długiej sukni lub płaszczu, a jego atrybutami są anioł, Dzieciątko Jezus na ramionach, dwa gołąbki w dłoni, laska i kij pasterski.
Anna przedstawiana jest jako wzór dla kobiet, a Joachim – dla mężczyzn. – Widać to piękno wychowania. W ich domu musiała być modlitwa i przekonanie, że gdy Bóg mówi, to jego słowem się nie gardzi, gdy Bóg powołuje, to na jego powołanie odpowiada się bardzo konkretnie – powiedział wikariusz Katedry Warszawskiej. Dzieci w społeczeństwie Palestyńskim uczyły się szacunku do rodziców, a także opieki nad starszymi. – Starsi ludzie mogą uczyć młodszych, w jaki sposób odpowiadać Bogu na jego wezwanie. Są poniekąd patronami modlitwy. Uczą wnuki pierwszych pacierzy, pokazują jak się modlić. Dziadkowie prowadzą pierwszą ewangelizację. Seniorzy mają w kościele bardzo ważną funkcję, służą swoją mądrością i doświadczeniem. Są głosem doradczym dla rodzin, a przede wszystkim towarzyszą Kościołowi swoją modlitwą – zwraca uwagę ks. Maciej Jaszczołt, który prowadzi biblijny kanał Jaskinia Słowa na Youtube. Poprzez różne wykłady i medytacje przybliża właściwe znaczenie biblijnych ksiąg, a także w cyklu „Spotkani w Biblii” opowiada o bohaterach Starego i Nowego Testamentu.
Rodzice Maryi patronują małżeństwom i dziadkom. Święta Anna ponadto jest orędowniczką matek i wdów. Każde małżeństwo, które stara się o potomstwo, może odnaleźć w nich swoich wspomożycieli, a rodzice i dziadkowie – wzór wiary i wychowania.
Źródło: https://www.ekai.pl/anna-i-joachim-patronowie-dziadkow/
Fot. Sanktuarium św. Anny na Górze św. Anny
