Detektywistyczna Gra Terenowa to rozrywka dla całej rodziny. Co jest potrzebne? Otwarta głowa, dobra energia i wygodne buty!
Wszystko rozpoczyna się kilka lub kilkanaście tygodni wcześniej. Autor gry przyjeżdża do miejscowości, w której ma ona się odbyć, i z lokalną mapą w ręku przemierza uliczki, zaułki, place, zakamarki, a także obiekty zielone, żeby wytyczyć szlak przyszłych zmagań jej uczestników. A ponieważ rozgrywa się to w przeróżnych miejscowościach – większych miastach, mniejszych miasteczkach, a nawet wsiach – to za każdym razem gra ma charakter unikatowy i sprawia, że ich mieszkańcy dziwią się, ile niespodzianek skrywają znane im budynki i ulice.
Po opracowaniu trasy (z reguły są to dwie niezależne ścieżki przejścia) zaczyna się praca odtwórcza i przygotowanie dokumentacji. Bo do każdej z takich imprez potrzebny jest jasny i przejrzysty regulamin, a także formularz zgłoszenia drużyny i pisemna zgoda na udział osób nieletnich. Do tego przygotować należy także ostateczną listę startową, wykaz elementów ekwipunku i innych niezbędnych przedmiotów oraz zadania dla charakterystycznie ubranych statystów – czasami jest to pirat, czerwony kapturek, gitarzysta, anonimowa podróżniczka lub pielęgniarka. Statyści odgrywają w grze niezwykle istotną rolę, ponieważ jej fabularny przebieg i zdobywanie kolejnych zadań „po drodze” polega na odpowiednim kontakcie ze statystą, a później na przekazaniu mu określonego artefaktu. W przeciwnym wypadku nie można kontynuować zabawy. Na każdej ze ścieżek spotkać można zazwyczaj dwoje takich cudaków, a zakończenie jednej drogi jest początkiem drugiej (i odwrotnie) – a więc wszystkie drużyny wykonują w efekcie te same zadania, lecz w innej kolejności.
Ostatecznym celem gry jest ułożenie przez drużynę kilkunastoliterowego hasła. Dokonać tego można tylko poprzez poprawne przemierzenie obu ścieżek i odnalezienie na nich określonych liter, a także wykonanie kilku zadań i rozwiązanie wielu zagadek. Czasami są to zaszyfrowane hasła, czasami zadania matematyczno-logiczne, a kiedy indziej – konieczność zaglądnięcia do internetu, bo autor – w celu realizacji gry – przygotowuje także dedykowane podstrony www, na których zamieszczone są istotne informacje. Żeby utrudnić zadanie i zachęcić do pogłówkowania, szyfry te często zapisane są wspak, a hasło końcowe jest anagramem poprawnej odpowiedzi. O tym, jak należy przestawić zebrane litery, drużyny dowiadują się dopiero po dotarciu do punktu końcowego gry, gdzie otrzymują tak zwane zadanie finałowe. W grze nie chodzi zatem tylko i wyłącznie o to, kto przejdzie ją jak najszybciej, ale przede wszystkim o to, kto poprawnie wykona polecenia i wyłuska litery składające się na hasło końcowe.
Gdy przyjrzymy się przygotowaniu i opracowaniu gry „od kuchni”, to okaże się, że jej dokumentacja może składać się nawet z dwudziestu różnych elementów. Oprócz wcześniej wspomnianych dochodzą jeszcze: karta główna (na której odnotowuje się odnalezione w terenie litery), dwa niezależne zadania startowe, od dwóch do czterech zadań „ścieżkowych” (w zależności od stopnia skomplikowania trasy i czasu przewidzianego na jej pokonanie), i w końcu zadanie finałowe. Wszystko to opracowuje autor gry, korzystając z zebranych wcześniej wskazówek, własnych notatek i z wykonanych w czasie wizji lokalnej zdjęć.
Organizatorami takich Detektywistycznych Gier Terenowych są biblioteki, ośrodki kultury czy szkoły. Zdarza się, że o przygotowanie takiej imprezy proszą firmy lub inne instytucje. Czas przejścia wszystkich zadań zamyka się w czterech godzinach – chociaż zdarzały się gry dwugodzinne, a nawet sześciogodzinne. Uczestnicy przemierzają od czterech do dwudziestu kilometrów na piechotę. Wiek nie jest wyznacznikiem udziału. W grach biorą udział zarówno niemowlaki – jadące w wózku lub niesione na zmianę przez rodziców – a także dzieci, młodzież, dorośli, seniorzy oraz psy i koty. Standardowa drużyna składa się z dwóch, czterech osób, więc albo kompletowana jest w gronie przyjaciół, albo stanowią ją członkowie jednej rodziny (rodzice z dziećmi, dziadkowie z wnukami, kuzynostwo). Każda z drużyn musi mieć kapitana – to wymóg formalny – który dokonuje zgłoszenia ekipy i z którym można się telefonicznie skontaktować w czasie przebiegu gry (jeśli jest taka konieczność).
Co może być przyczynkiem do zorganizowania gry? Jubileusz lub inne święto (na przykład siedemdziesiąte urodziny biblioteki, stulecie odzyskania niepodległości albo pierwsze urodziny przedszkola), wybór znanej z historii postaci (Mikołaj Kopernik, Marian Rejewski), dzień patrona szkoły, a także brak określonego powodu – czyli chęć dobrej zabawy. A zabawa zawsze jest przednia! Zmagania mocno integrują lokalne środowiska, promują miejsca, w którym toczy się gra, a także wpływają na poziom zadowolenia jej uczestników, którzy przybywając na linię mety, zadają najczęściej bardzo podobne pytanie: „To kiedy kolejny raz?”.
Gdy jest taka możliwość, autor gry zaprasza do niej znaną osobistość, z którą współpracuje w ramach animacji kultury. Osoba ta dodatkowo uświetnia imprezę, powodując, że chętniej przyłączają się do jej realizacji lokalne podmioty (restauracje, sklepy, kluby, stowarzyszenia, policja, straż pożarna itp.), nierzadko fundując pieniężne lub rzeczowe nagrody. Impreza kończy się bowiem wręczeniem nagród i bardzo często wspólnym piknikiem. Gdy jest taka możliwość, rozpala się ognisko, piecze kiełbaski i wspólnie przeżywa kolejne etapy trasy. Bywa, że zakończenie gry wypada o północy. Stanowi to wówczas dodatkową atrakcję.
Jeżeli chcecie, aby i w waszej miejscowości odbyła się Detektywistyczna Gra Terenowa z prawdziwego zdarzenia, koniecznie skontaktujcie się Dariuszem Rekoszem – poprzez stronę internetową www.spotkania.rekosz.pl lub wysyłając e-mail na adres: dariusz@rekosz.pl.
Dariusz Rekosz
„Pielgrzym” [29 października i 5 listopada 2023 R. XXXIV Nr 22 (885)], str. 24-25.
Dwutygodnik „Pielgrzym” w wersji papierowej oraz elektronicznej (PDF) można zakupić w księgarni internetowej Wydawnictwa Bernardinum.
