Celem duszpasterstwa niesłyszących jest dowartościowanie osób z trwałym uszkodzeniem słuchu i włączenie ich do Kościoła. W diecezji pelplińskiej świętuje ono swoje 25-lecie.
Po nowym podziale administracyjno-organizacyjnym Kościoła w Polsce, w uroczystość Zwiastowania Pańskiego, 25 marca 1992 roku, w obrębie nowych granic diecezji pelplińskiej kontynuowano działalność duszpasterstwa specjalistycznego niesłyszących (tzn. wszystkich osób z uszkodzeniem słuchu), skupionych w czterech ośrodkach: Bytowie, Chojnicach, Starogardzie Gd. i Tczewie. W roku 2004 powstały dwa kolejne: w Kartuzach i Kościerzynie. W nich niesłyszący regularnie mają możliwość skorzystania z sakramentu pokuty i pojednania bez konfesjonału oraz uczestniczenia w mszach św. odprawianych w języku migowym. Bezpośrednią troską duszpasterską otoczono łącznie 300 inwalidów słuchu.
Osoby niesłyszące stanowią mniejszość językowo-kulturową, która funkcjonuje inaczej niż osoby słyszące. Nawet niesłyszący szkoleni, którym szkoła (najbliższa w Wejherowie) dała mowę głosową i graficzną, posiadają stosunkowo ubogie słownictwo oraz wąski zakres wyobrażeń i pojęć, zwłaszcza religijnych. Niesłyszący nie chcą uczęszczać na msze św. dla słyszących, bo nic nie rozumieją. Ze względu na swą odrębność kulturową czy społeczną potrzebują duszpasterstwa specjalistycznego. Celem duszpasterstwa jest dowartościowanie niesłyszących i włączenie ich do Kościoła. Z powodu swego kalectwa nie mogą w pełni korzystać z owoców odkupienia. Chcą się zbawić, mają „głód” Boga, są wrażliwi na grzech, jednak ich obraz prawd wiary jest podobny do mozaiki, z której powypadało mnóstwo kamieni. Nie potrafią poznanych prawd powiązać w jeden zwarty system religijny. Taki stan jest wynikiem odrębności ich psychiki. Duszpasterz powinien im pomóc w świadomym życiu religijnym, uczestniczeniu w „miganych” mszach św., dyskretnej spowiedzi, przyjmowaniu sakramentu małżeństwa, w przygotowaniu chrztu czy pogrzebu. Istotne jest kształtowanie u nich pojęć i postaw moralno-społecznych i religijnych.
Aby wierni niesłyszący mogli uczestniczyć we mszy św. i mieli zapewnioną opiekę duszpasterską, należało przygotować kadrę duszpasterzy specjalistów. Chętni kapłani przeszli odpowiednie przeszkolenie, w czasie którego poznali około 500 znaków ideograficznych języka migowego, niezbędnych w tłumaczeniu mszy św., głoszeniu homilii, tłumaczeniu czytań, sprawowaniu liturgii pozostałych sakramentów, nabożeństw, możliwości porozumiewania się z niesłyszącymi. Zdobyli także umiejętność posługiwania się słownikami języka migowego. Obecnie kurs języka migowego odbywa się dla chętnych kleryków w Wyższym Seminarium Duchownym w Pelplinie. Z chwilą wyodrębnienia nowych granic diecezji pelplińskiej w seminarium powstało koło duszpasterstwa niesłyszących. Klerycy, przygotowując się do przyszłej pracy wśród niesłyszących, pomagają w sprawowanych mszach św. w języku migowym, biorą udział w spotkaniach opłatkowych z niesłyszącymi i ich rodzinami. W duszpasterstwie pomagają również świeccy tłumacze oraz lektorzy (najczęściej słyszące dzieci niesłyszących rodziców). Diecezjalny duszpasterz niesłyszących odbywa także w ciągu roku trzy spotkania z diakonami WSD w Pelplinie na temat środowiska osób niesłyszących oraz ich duszpasterzowania.
Duszpasterstwo niesłyszących to także coroczne uczestniczenie duszpasterza w Międzynarodowym Dniu Głuchego w danym ośrodku, pielgrzymkach, wycieczkach, rajdach rowerowych, integracyjnych spotkaniach opłatkowych, pomoc przy organizowaniu wigilii. W pracy z niesłyszącymi bardzo ważna jest współpraca z biskupem diecezjalnym, z zarządami Kół Terenowych PZG w Chojnicach, Starogardzie Gd. i Kartuzach, z Caritas Diecezji Pelplińskiej, Oddziałem Pomorskim PZG w Gdańsku-Wrzeszczu, samorządowcami, rodzicami dzieci niesłyszących, a także udział diecezjalnego duszpasterza niesłyszących w Ogólnopolskich Zjazdach Duszpasterstwa Niesłyszących i sympozjach. Celem ożywienia duszpasterstwa niesłyszących w diecezji pelplińskiej w kwietniu 2012 roku zostały sprowadzone z Włoch do diecezji relikwie św. Filipa Smaldone – patrona niesłyszących.
ks. Wojciech Gruba
„Pielgrzym” 2017, nr 4 (710), s. 28
