W nauczaniu w czasach później starożytności i w średniowieczu posługiwano się wykazem tzw. sztuk wyzwolonych, czyli umiejętności godnych człowieka wolnego. Wśród nich poczesne miejsce zajmowała muzyka.
Także i w następnych wiekach muzyka nierozłącznie splatała się z wychowaniem i nauczaniem. Niejeden czytelnik z pewnością wspomina swoje szkolne dzieje, kiedy to ambicją każdej placówki było posiadanie własnego chóru, zespołu muzycznego czy grupy tanecznej.
Dzisiaj przedmioty artystyczne w szkołach spychane są na dalszy plan, większość dzieci nie potrafi zagrać na jakimkolwiek instrumencie, a chóry szkolne należą do rzadkości. Tymczasem naukowcy dowodzą, że czynnie uprawiana muzyka rozwija mózg i zwiększa inteligencję. Badania wskazują, że lepsze wyniki w nauce uzyskują uczniowie zajmujący się czynnie muzyką – grający na jakimś instrumencie lub śpiewający. Uprawianie muzyki poprawia pamięć, wszechstronnie rozwija i przyczynia się do postępów w procesie uczenia się. Dodatkowo muzyka zwiększa wrażliwość mózgu na słyszane dźwięki oraz sprzyja opanowaniu umiejętności czytania, także wśród dzieci z dysleksją.
Co ciekawe, efekty aktywności muzycznej widać także w podeszłym wieku. Uczeni ze Stanów Zjednoczonych zbadali osoby w wieku od 60 do ponad 80 lat. Ci, którzy w młodości grali na jakimś instrumencie, lepiej radzili sobie w testach oceniających sprawność intelektualną. Bez znaczenia, na jakim instrumencie ćwiczyli. Ważne było natomiast, by lekcje zaczynały się w dzieciństwie, kiedy mózg ciągle się kształtuje. Najlepsze rezultaty w badaniach osiągały osoby, które grały na instrumentach muzycznych przez wiele lat. Takie osoby przejawiały również lepszą zdolność organizacji i planowania działań oraz prezentowały dużą elastyczność mózgu, czyli zdolność adaptowania się do nowych bodźców. Nawet osoby, które w wieku dorosłym zrezygnowały z koncertowania, lepiej sobie radziły z testami. Lekcje muzyki w dzieciństwie są więc dobrą inwestycją na przyszłość.
Zofia Pomirska
„Pielgrzym” 2017, nr 14 (720), s. 32
