Ks. prof. Tadeusz Penar podkreślał, że List do Galatów jest bezsprzecznie najważniejszym listem św. Pawła. Najpierw zwróćmy uwagę na adresatów Listu.
Galacja była krainą znajdującą się w dzisiejszej Turcji w okolicach Ankary, nad rzeką Halys, gdzie w III w. przed Chr. osiedlili się przybyli z Europy celtyccy Galowie. Pod koniec I wieku przed Chr. kraina ich została włączona do imperium rzymskiego i po przyłączeniu południowych terytoriów Azji Mniejszej przekształcona w rzymską prowincję, która otrzymała nazwę Galacja. Można by było wobec tego postawić pytanie: – Do kogo ten List jest skierowany, do celtyckich Galów, zamieszkujących krainę Galacji, czy do mieszkańców całej prowincji Galacji?
Wśród starożytnych Galów misjonował Paweł w czasie swej drugiej podróży misyjnej (por. Dz 16,6), ale i cała prowincja nie była mu obca, przemierzył ją bowiem, gdy po raz pierwszy podróżował jako apostoł po Azji Mniejszej. A w związku z tym, że mieszkańcy Antiochii, Ikonium, Bystry czy Derbe nie czuli się Galatami tylko dlatego, że zamieszkiwali prowincję o tej nazwie, przypuszczać należy, iż List adresowany jest rzeczywiście do owych „starożytnych” plemion. List ten został przez Pawła napisany własnoręcznie i najprawdopodobniej w Efezie, w czasie trzeciej podróży misyjnej w latach 54-58.
Co było bezpośrednią okazją do jego napisania? Otóż do gmin chrześcijańskich Azji Mniejszej przybyli judeochrześcijanie (chrześcijanie pochodzenia żydowskiego), głosząc naukę, że po to, aby się zbawić, muszą poddać się zwyczajom żydowskim, między innymi obrzezać się i zachowywać przepisy Prawa Mojżeszowego. By łatwiej znaleźć posłuch wśród młodych chrześcijan pomniejszali oni apostolską godność św. Pawła. Opanowany gorliwością i świętym gniewem pisze św. Paweł List, który miał zapobiec sprowadzeniu chrześcijaństwa w Galicji, ale także i w innych miejscach, do poziomu sekty żydowskiej. W piśmie tym Apostoł Narodów wyjaśnia krótko i zwięźle najważniejsze zasady wiary chrześcijańskiej.
Jednym z kluczowych tekstów Listu zdaje się być tekst o Bożym Synostwie zarówno Jezusa jak i naszym (Gal 4,4-7). Tekst czytamy w liturgii bożonarodzeniowej – 1 stycznia. Nawiązując do znanej w tamtych czasach praktyki, gdy cesarze kazali się nazywać synami Bożymi, również Żydzi uważali siebie za dzieci Boże z powodu przymierza, jakie Bóg zawarł z ich narodem. Paweł wyraża się tutaj jasno: synostwo Boże zyskuje się przez wiarę w Jezusa Chrystusa. Jest to najwyższy stopień naszej solidarności z Bogiem w Jego Synu, który przyjmuje na siebie historię w całym jej ludzkim wymiarze.
Ks. Józef Pick
„Pielgrzym” 2009/2010 nr 26 (524), s. 11
