Papieże, jako biskupi Rzymu i równocześnie pełniący funkcję głowy Kościoła katolickiego, są wybierani. Pierwszego z nich – św. Piotra Apostoła – wybrał sam Mistrz Jezus Chrystus: „Ty jesteś Piotr-Opoka i na tej opoce zbuduję mój Kościół. Tobie dam klucze Królestwa Niebieskiego… Paś baranki moje…”. Na tym ustanowieniu i posłaniu opiera się w Kościele służba papieży jako Namiestników Chrystusa, następców św. Piotra.
W pierwszym tysiącleciu biskupi Rzymu byli wybierani przez duchowieństwo i lud Wiecznego Miasta, demokratycznie, co powodowało, że elekcje miały czasem burzliwy przebieg. W związku z tym od IV w. kontrolę nad wyborami przejmowali cesarze poprzez swych delegatów. Od czasów cesarza Justyniana Wielkiego i jego „sankcji pragmatycznej” z 554 r. wybór musiał być zatwierdzony przez władcę. Podobnie było w czasach karolińskich w IX w. Po upadku władzy cesarskiej na Zachodzie, w X w. rządy w Rzymie objęły możne rody arystokratyczne, które narzucały wyborcom swoich kandydatów – zwykle pochodzących z ich rodzin – lub ich usuwały, nawet w sposób gwałtowny. Nastąpiło zdziczenie obyczajów, dlatego w historiografii czas ten określa się mianem „ciemnego stulecia”. Jednak już wtedy zaczął się rodzić w Kościele ruch odnowy, który postawił sobie za cel reformę Kościoła i uwolnienie go od szkodliwych wpływów władzy świeckiej. Od głównego jego przedstawiciela, papieża Grzegorza VII, nazywa się ją reformą gregoriańską. Wyraziła się ona m.in. w reorganizacji wyboru papieży. (…)
ks. Anastazy Nadolny
Więcej przeczytasz w 10. numerze dwutygodnika „Pielgrzym” [11 i 18 maja 2025 R. XXXVI Nr 10 (925)], str. 21-23.
Dwutygodnik „Pielgrzym” w wersji papierowej oraz elektronicznej (PDF) można zakupić w księgarni internetowej Wydawnictwa Bernardinum.
