W trakcie II wojny światowej brał udział w 166 misjach bojowych, w których zniszczył 28 samolotów w powietrzu i 3 na ziemi. W USA został okrzyknięty bohaterem narodowym. Impulsem do działania urodzonego w Pensylwanii Franciszka Gabryszewskiego była… niemiecka napaść na Polskę.
Był słoneczny poranek 7 grudnia 1941 roku. Eskadra japońskich samolotów niespodziewanie zaatakowała Pearl Harbor na Hawajach – jedną z głównych baz amerykańskiej floty. W filmowej superprodukcji z Benem Affleckiem w roli głównej znalazła się scena, w której kilku pilotów wsiada do maszyn, by podjąć walkę. Taka sytuacja miała miejsce w rzeczywistości, a jednym z jej uczestników był Polak – Franciszek Gabryszewski.
Podleć blisko to nie chybisz
Urodził się w Oil City w rodzinie polskich imigrantów. Jego ojciec pracował na kolei, a następnie wspólnie z żoną prowadził niewielki sklep spożywczy. Franciszek miał pięcioro rodzeństwa, a w domu rozmawiało się tylko po polsku. Sam Franciszek wspominał po latach, że nawet w Collage’u lepiej mówił w języku swoich przodków niż po angielsku. Przyszły as myślistwa wymyślił sobie, że zrobi licencję pilota, by latać do domu wynajętym samolotem. Rozpoczął więc kurs pilotażu w szkole Homera Stockerta, gdzie zdołał „przelatać” jedynie sześć godzin. Instruktorzy po prostu bali się oddawać mu w ręce samolot z uwagi na jego całkowity brak talentu w pilotażu. Ten nie poddał się jednak i wstąpił do Szkoły Pilotów Parks Air College przy bazie lotnictwa wojskowego Maxwell w Alabamie. W armii otrzymał pseudonim „Gabby”. Po brawurowej próbie odparcia japońskiego ataku na amerykański port został awansowany do stopnia kapitana. Następnie, na własną prośbę, skierowano go do Wielkiej Brytanii. Franciszek głęboko przeżył atak Niemiec na Polskę. (…)
Jan Hlebowicz, publicysta, historyk, pracownik IPN Gdańsk
Więcej przeczytasz w 14. numerze dwutygodnika „Pielgrzym” [10 i 17 lipca 2022 R. XXXIII Nr 14 (851)]
Numer 14/2022 dwutygodnika „Pielgrzym” w wersji tradycyjnej (papierowej) można zakupić TUTAJ.
UWAGA – NOWOŚĆ!
Numer 14/2022 dwutygodnika „Pielgrzym” w wersji elektronicznej (PDF) można zakupić TUTAJ.
