Uroczystość Wszystkich Świętych i Dzień Zaduszny to nie konkursy na najlepiej rozświetlony i najładniej ozdobiony nagrobek. To pamięć o bliskich, których już z nami nie ma. Szacuje się, że rokrocznie kupujemy 300 mln zniczy, z czego ok. 70 proc. na przełomie października i listopada. W ten sposób przyczyniamy się do powstawania gigantycznej ilości odpadów.
Nie chodzi o to, by nie kupować w ogóle, ale czasem jedna świeca mniej w zupełności wystarczy. Powiemy – piękna polska tradycja? Rozpoczęcie masowej produkcji plastiku to początek XX wieku, a obchody uroczystości Wszystkich Świętych zapoczątkowano w średniowieczu. Zatem przez wiele stuleci czciliśmy pamięć o zmarłych nie robiąc z cmentarzy kolorowych jarmarków. To zrozumiałe, że szukamy sposobu na to, by wyrazić, jak ważni byli dla nas bliscy, którzy odeszli. Ale fakty mówią same za siebie: po pierwszych dniach listopada zostają tony śmieci. Kupujemy zachęceni promocjami, pięknie zdobionymi zniczami, wieńcami, ale modlitwa i pamięć znaczą dużo więcej niż dziesiątki zapalonych świec i grób udekorowany sztucznymi kwiatami.
Powrót do źródeł
Akcja „Mniej śmieci – więcej pamięci”, zapoczątkowana w 2020 r. przez zespół Caritas Laudato si’, projektu inspirowanego ekologiczną encykliką papieża Franciszka, to zaproszenie do powrotu do prawdziwej tradycji. Do obecności, do pamięci, do refleksji, uczestnictwa w mszy świętej, do modlitwy za zmarłych.
– W zwykłym czasie trudno jest nam znaleźć chwilę na odwiedzenie grobów, często oddalonych o setki kilometrów, dlatego właśnie jest ten dzień, wolny od pracy, abyśmy mogli w spokoju uczcić pamięć zmarłych, powspominać ich i pomodlić się. Uroczystość Wszystkich Świętych nie jest jednak przyzwoleniem na celebrowanie konsumpcjonizmu i generowanie góry śmieci. Nic nie zwalnia nas z dbania o naszą planetę, bo kiedyś będziemy z tego rozliczeni – przypomina Dawid Kostkowski, urbanista i publicysta, zachęcający do życia zgodnego z zasadą zero waste.
Jak możemy zrobić to inaczej?
Warto postawić na proste rozwiązania. Korzystajmy z tego, co przynosi kolorowa jesień. Własnoręcznie zrobione ekologiczne i biodegradowalne dekoracje, np. z suszonych kwiatów i zimozielonych gałązek, to piękne świadectwo naszej pamięci o zmarłych. Stworzenie nagrobnych ozdób w domu jest całkiem proste, a poświęcony na to czas może być okazją do wspominania bliskich i prawdziwego rodzinnego świętowania. Przy wielu parafiach powstały „zniczodzielnie” – miejsca, a właściwie regały, gdzie mieszkańcy mogą zostawić nieuszkodzone znicze bez wkładów, by ktoś inny mógł z nich skorzystać. Założyciele ekologicznego gospodarstwa Anielskie Ogrody – pomysłodawcy hasła „Mniej śmieci – więcej pamięci” – organizują warsztaty z tworzenia ekowianków, które potem można zanieść na cmentarz. Możliwości jest więc wiele.
Włączyły się organizacje z całej Polski
Organizatorami akcji są Caritas Laudato si’, Anielskie Ogrody, Ruch Świętego Franciszka z Asyżu (REFA), Światowy Ruch Katolików na Rzecz Środowiska, Fundacja Dzieła Kolpinga, Zerowesterzy, Inżynier w Zielonych Okularach. Zaproszone są też w sposób szczególny parafie, stowarzyszenia, fundacje, ekologiczne instytucje i wszyscy, którzy w swoich działaniach znajdą przestrzeń, by pochylić się nad dobrem naszej planety. Wystarczy do nas napisać, dołączyć do wydarzenia: https://www.facebook.com/events/4390993460989071 .
Dobre praktyki, czyli o czym warto pamiętać wybierając się na cmentarz?
- naturalny wianek/stroiki z suszu – podczas spaceru zbierz w lesie kilka długich pędów igliwia, dzikiego wina, jarzębiny, gałązek głogu czy dzikiej róży. Można wykorzystać też naturalne trawy, szyszki i kwiaty – wystarczy zwinąć wszystko w wianek, by skomponować dekorację;
- znicz – do słoika włóż świeczkę, otocz ją kamyczkami, kasztanami lub szyszkami. Ozdób sznurkiem i małymi gałązkami świerku;
- wykorzystaj zniczodzielnię albo stwórz własną. To półki ustawione przy wejściach na cmentarze, na których odbywają się zniczowe wymiany. W wielu zniczach wystarczy zmienić wkład;
- zrezygnuj z chemii – detergenty wykorzystywane przez nas na cmentarzu spływają do gleby i przenikają do wód gruntowych, warto zaopatrzyć się w naturalne środki czyszczące, np. ocet, sodę;
- wybierz kwiaty lokalne, które nie są transportowane z dalekich krajów;
- odpowiednio segreguj odpady: nie wrzucaj zniczy na baterie do pojemników na resztki zmieszane, ani ziemi i żwiru do pojemników bio.
Kultywujmy pamięć o zmarłych w sposób jak najmniej uciążliwy dla przyrody!
Źródło: https://caritas.pl/blog/2021/10/22/caritas-apeluje-mniej-smieci-wiecej-pamieci/
