Pierwsze naukowe zainteresowanie mową Kaszubów przypada na przełom XVIII i XIX wieku. Odpowiedni program badawczy został sformułowany w roku 1826 przez gdańskiego pastora Krzysztofa C. Mrongowiusza, a następnie kontynuowany i rozwijany przez rosyjskich, niemieckich, polskich i kaszubskich badaczy. Z czasem, zwłaszcza w następstwie Konferencji Pomorskiej z 1954 roku, ukierunkowały się i zdynamizowały badania kaszuboznawcze w trzech ośrodkach naukowych – w Warszawie, Poznaniu i Gdańsku.
Jednym z aktywniejszych językoznawców, lingwistów kaszubskich i onomastów, związanych od 1959 roku z Wyższą Szkołą Pedagogiczną (poprzedniczką Uniwersytetu Gdańskiego), był zmarły w 2017 roku prof. dr hab. Edward Breza. Urodzony w Kaliszu pod Kościerzyną, wielki miłośnik łaciny i kultury antycznej, ukończył studia filozoficzno-teologiczne w Krakowie jako kleryk Zgromadzenia Księży Zmartwychwstańców, a zrezygnowawszy z przyjęcia święceń kapłańskich, studiował następnie filologię polską w Gdańsku oraz bibliotekoznawstwo w Gdyni. Wzrastając w kręgu kultury i języka kaszubskiego, już od wczesnej młodości interesował się specyfiką tegoż języka, a następnie drogą komplementarnych studiów i gruntownych badań przeszedł do historii jako jeden z największych lingwistów kaszubskich. (…)
ks. Jan Walkusz
Więcej przeczytasz w 20. numerze dwutygodnika „Pielgrzym” [29 września i 6 października 2024 R. XXXV Nr 20 (909)], str. 32.
Dwutygodnik „Pielgrzym” w wersji papierowej oraz elektronicznej (PDF) można zakupić w księgarni internetowej Wydawnictwa Bernardinum.
