17 listopada 1989 r. głowa „czerwonego kata” runęła na warszawski bruk. Z cokołu usunięto pomnik Feliksa Dzierżyńskiego, polskiego szlachcica, rewolucjonisty i twórcy komunistycznych tajnych służb.
Przyszły twórca Czeki urodził się 11 września 1877 r. w majątku rodzinnym Oziembłowo na Mińszczyźnie (obecnie Dzierżynowo na Białorusi). „Mama przy świetle lampy opowiadała, za oknem szumiał las, a ona opowiadała o prześladowaniach, o praktykach względem unitów, o przymuszaniu do śpiewania w kościołach suplikacji po rosyjsku (…), o płaceniu kontrybucji, o szykanach najrozmaitszych” – wspominał swoje dzieciństwo w liście do żony. Jak przyznawał później, to właśnie opowieści matki o nieudanych powstaniach i terrorze ze strony caratu zadecydowały o późniejszym rewolucyjnym zaangażowaniu. „Wtedy przysięgałem z gromadą innych walczyć z tym złem aż do ostatniego tchu. I miałem już serce i mózg otwarte na niedolę ludzką i nienawiść zła”. (…)
Jan Hlebowicz, publicysta, historyk, pracownik IPN Gdańsk
Więcej przeczytasz w 24. numerze dwutygodnika „Pielgrzym” [24 listopada i 1 grudnia 2024 R. XXXV Nr 24 (913)], str. 28-29.
Dwutygodnik „Pielgrzym” w wersji papierowej oraz elektronicznej (PDF) można zakupić w księgarni internetowej Wydawnictwa Bernardinum.
