24 marca 1944 roku w Markowej Niemcy zamordowali ośmioro Żydów oraz ukrywających ich Józefa Ulmę i jego żonę Wiktorię, będącą w dziewiątym miesiącu ciąży. Zbrodni dokonano na oczach ich sześciorga dzieci w wieku od półtora roku do ośmiu lat. W 1995 roku Wiktoria i Józef zostali uhonorowani pośmiertnie tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Trwający od 2003 roku w Watykanie ich proces beatyfikacyjny właśnie dobiegł końca. 10 września w Markowej Ulmowie zostaną oficjalnie ogłoszeni błogosławionymi.
W czasie niemieckiej okupacji (1939–1944) Żydzi zamieszkujący Markową zostali poddani najcięższym represjom. W 1942 roku niewielką grupę wywieziono do obozu pracy w pobliskich Pełkiniach, gdzie część z nich rozstrzelano, a resztę przetransportowano do obozu zagłady w Bełżcu i tam zamordowano. Kilkudziesięciu z pozostałych w Markowej zgładzono na miejscu. Egzekucję udało się przeżyć nielicznym. Część z nich została schwytana w listopadzie 1942 roku, a kilku dołączyło do Żydów ukrywających się już wcześniej u miejscowych chłopów. Ukrywanie Żydów przez Polaków było rygorystycznie ścigane i jedynie w okupowanej Polsce karane śmiercią. Taką cenę zapłaciła rodzina polskich chłopów z Markowej. (…)
Mateusz Szpytma
Więcej przeczytasz w 18. numerze dwutygodnika „Pielgrzym” [3 i 10 września 2023 R. XXXIV Nr 18 (881)], str. 14-15.
Dwutygodnik „Pielgrzym” w wersji papierowej oraz elektronicznej (PDF) można zakupić w księgarni internetowej Wydawnictwa Bernardinum.
