Auschwitz, Majdanek, Treblinka, Stutthof funkcjonują w świadomości Polaków. O tym, co wydarzyło się w niemieckim obozie Soldau – wie niewielu.
Działdowo (niem. Soldau) było jedynym mazurskim miastem, które po I wojnie światowej przyznano Rzeczypospolitej. W okresie międzywojennym w miasteczku działały mleczarnie, młyny, firmy budowlane, spółdzielnie zbożowe i tartaki. Rangę miejscowości podnosiło jego strategiczne położenie na szlaku kolejowym łączącym Warszawę z Gdańskiem i Gdynią. 2 września 1939 r. niemieckie wojska wkroczyły do miasta, a miesiąc później dekretem samego Adolfa Hitlera Soldau zostało wcielone do Rzeszy. Na przełomie 1939 i 1940 r. na terenie działdowskich koszar powstał obóz dla tzw. jeńców cywilnych – w taki sposób Niemcy określali zatrzymanych przez gestapo polskich więźniów politycznych. (…)
Jan Hlebowicz
Więcej przeczytasz w najnowszym numerze dwutygodnika „Pielgrzym” (21/2019).