Naukowa rejestracja słownictwa kaszubskiego jest ściśle związana z procesem badań slawistycznych, których rozwój przypada na koniec XVIII w. Powstające w tym czasie pierwociny katalogowania słów używanych przez Kaszubów wzbogacone zostały wydatnie relacjami podróżników (np. uczonego szwajcarskiego Jana III Bernoulliego) odwiedzających pomorską krainę, a także sprawozdaniami ewangelickich pastorów, w których nie zabrakło prób charakterystyki mowy Kaszubów.
Pionierskie prace terenowe Krzysztofa C. Mrongowiusza – duchownego ewangelickiego, kaznodziei i pisarza religijnego, ale też językoznawcy, tłumacza i leksykografa – z jednej strony kazały mu sformułować tezę o odrębności językowej kaszubszczyzny, z drugiej zaś zaowocowały niewielkim słownikiem kaszubsko-niemiecko-polskim, zawierającym około 270 słów w układzie semantycznym, zapoczątkowującym proces badań języka kaszubskiego, prowadzony odtąd już to przez uczonych rosyjskich, już to rodowitych Kaszubów czy Wielkopolan. Efektem ich prac były m.in. dalsze słowniki o stopniowo poszerzanym materiale leksykalnym. (…)
ks. Jan Walkusz
Więcej przeczytasz w 26. numerze dwutygodnika „Pielgrzym” [22 i 29 grudnia 2024 R. XXXV Nr 26 (915)], str. 32.
Dwutygodnik „Pielgrzym” w wersji papierowej oraz elektronicznej (PDF) można zakupić w księgarni internetowej Wydawnictwa Bernardinum.
