W XIX wieku na Madagaskarze ustalały się obszary i siły wpływów katolików i protestantów. Luki między nimi wypełniły z czasem współczesne kościoły amerykańskie oraz liczne wspólnoty chrześcijańskie. Jednak zarówno żyjący na skraju lasów mieszkańcy wiosek, jak i stali uczestnicy mszy i nabożeństw w miasteczkach – wykształceni urzędnicy i prości chłopi – wszyscy pozostają po części animistami. Na wszelki wypadek.
Wioska Andongona leży na pagórkowatym półpustkowiu północno-zachodniego Madagaskaru. Można do niej dotrzeć niepozorną gliniastą drogą odchodzącą od jedynej asfaltówki w powiecie. Po kilku kilometrach oglądania pylistych wertepów, w podeschłym zagajniku, wzrok zatrzyma się na dwóch strzelistych tyczkach, zwieńczonych zmurszałymi czaszkami wołów. Wyrastają w cieniu wygiętego palisandru z boku kamiennych ołtarzy obwiązanych starannie białym płótnem. Na ociosanej płycie rozsypano grube kryształy ofiarnej soli: dziękczynnie lub na zapas. (…)
