Do Redakcji Pielgrzyma!
Od kilku lat praktycznie na stałe mieszkam w Anglii. Tam też chodzę do kościoła katolickiego. Początkowo trochę mnie to dziwiło, ale już teraz się przyzwyczaiłem. Otóż w tym kościele Komunii św. udziela siostra zakonna. Czy w ogóle Kościół katolicki przewiduje taką praktykę? Czy w Polsce siostry zakonne też mogą udzielać Komunii św.? A może państwa Europy Zachodniej są trochę bardziej „do przodu”?
Kodeks Prawa Kanonicznego dzieli szafarzy Komunii św. na zwyczajnych i nadzwyczajnych. „Zwyczajnym szafarzem Komunii świętej jest biskup, prezbiter i diakon” (kan. 910 § 1). Osoby wymienione w normie kanonicznej nie potrzebują upoważnienia do udzielania Komunii św. kogokolwiek, chyba że zabraniają im tego przepisy prawa z powodu zaciągnięcia jakiejś kary kościelnej albo zakazu wykonywania władzy święceń. Ponadto diakon może pomagać kapłanowi sprawującemu Eucharystię w udzielaniu Komunii św., ale nie może go w zwyczajnej sytuacji całkowicie wyręczyć.
Paragraf drugi cytowanego kanonu podaje, że nadzwyczajnymi szafarzami Eucharystii są na pierwszym miejscu akolici oraz inni wierni wyznaczeni zgodnie z przepisem kan. 230 § 3, który stanowi, iż tam, gdzie jest taka konieczność z powodu braku szafarzy zwyczajnych, także świeccy mogą rozdzielać Komunię św. Ustawodawca zatem przewiduje możliwość ustanowienia w osobach świeckich nadzwyczajnych szafarzy Eucharystii, którzy otrzymają specjalne upoważnienie od Ordynariusza.
Warto najpierw zauważyć, iż prawodawca kościelny wymieniając ewentualnych nadzwyczajnych szafarzy Komunii św. nie rozróżnia ich na osoby płci męskiej i żeńskiej. Stanowi w sposób ogólny, mianowicie iż także upoważnieni świeccy mogą rozdzielać Ciało Chrystusa. Dokument Kongregacji Sakramentów Immensae caritaris (Testament nieskończonej miłości) z 20 stycznia 1973 r. zaleca jedynie, aby Ordynariusz przy upoważnianiu do rozdzielania Komunii św. wziął pod uwagę następującą kolejność osób: lektorzy, alumni seminariów duchownych, zakonnicy, zakonnice, katechiści, wreszcie mężczyźni i kobiety, które przyjęły sakrament chrztu świętego. Omawianego upoważnienia albo zlecenia tak poważnej i dostojnej posługi dokonuje Ordynariusz miejsca podczas specjalnego obrzędu liturgicznego.
Co do kwestii udzielania Eucharystii w Polsce przez siostry zakonne, warto odwołać się do wskazań Konferencji Episkopatu Polski z dnia 9 marca 2006 r. Zgodnie z tymi wytycznymi biskupi diecezjalni mogą upoważnić do posługi nadzwyczajnych szafarzy Komunii św. siostry zakonne i niewiasty życia konsekrowanego w wieku od 25 do 65 lat. Tak wyznaczone siostry zakonne, ale także inne osoby desygnowane do tej posługi, powinny odznaczać się zaangażowaniem w sprawy Kościoła, wzorowym życiem moralnym oraz poważaniem wśród duchowieństwa i wiernych świeckich, znać podstawowe prawdy katechizmowe oraz najważniejsze zagadnienia teologiczno-liturgiczne dotyczące Najświętszego Sakramentu. Przed udzieleniem omawianego upoważnienia, w zależności od okoliczności, od kandydata na nadzwyczajnego szafarza Komunii św. można żądać zdania specjalnego egzaminu i odbycia stosownych trzydniowych rekolekcji, albo przynajmniej dnia skupienia. Tak ustanowiony szafarz nadzwyczajny wykonuje swą posługę wtedy, gdy liczba wiernych przystępujących do Stołu Pańskiego jest duża, a liczba komunikujących zbyt mała, przez co rozdzielanie Komunii św. niewspółmiernie przeciągałoby się w czasie. Nadzwyczajni szafarze pełniący swą posługę w czasie sprawowanej Eucharystii powinni być ubrani w białe alby, natomiast siostry zakonne i inne osoby życia konsekrowanego spełniają ją w swoim stroju zakonnym. Te same wymogi stosuje się do braci zakonnych.
ks. Wiesław Mazurowski
„Pielgrzym” 2016, nr 3 (683), s. 8-9