Ewangelia w Listach Nowego Testamentu

Znamy Ewangelie według św. Marka, Mateusza, Łukasza i Jana, słyszeliśmy o Ewangelii według Piotra czy Tomasza, czas przyjrzeć się chronologicznie, najstarszej, czyli Ewangelii przekazanej nam w Listach Nowego Testamentu.

REKLAMA


Listy stanowią znaczną liczebnie część Nowego Testamentu, na 27 ksiąg – 21. Są one czasami bardzo krótkie, jak np. List do Filemona, aż do wielkich traktatów teologicznych, o kilkunastu rozdziałach jak List do Rzymian, dwa Listy do Koryntian czy do Hebrajczyków. Powstały głównie w celu umocnienia chrześcijańskich wspólnot w wierze, by usuwać błędne nauki i nieporozumienia.
Szczególne znaczenie posiadają listy św. Pawła. Kiedy św. Paweł je pisał, nie przypuszczał, że zostaną one kiedyś zebrane i staną się źródłem dociekań teologicznych. Pisał po prostu dlatego, że założonych przez siebie gmin nie mógł odwiedzić osobiście, by odpowiedzieć na pytania, z jakimi się do niego zwracano. Listy te dopiero później (pod koniec I w.) zaczęto kopiować i wysyłać do innych wspólnot. Niektóre listy św. Pawła bezpowrotnie zaginęły i tak np. w 1 Kor 5,9 autor wspomina wcześniejszy list napisany do tej gminy, a w Kol 4,16 mówi o liście do Laodycejczyków.
Pomijając ich teologiczną wartość, listy są na pewno pierwszorzędnym źródłem wiadomości o historii wczesnego chrześcijaństwa. Powstały przecież w większości przed Ewangeliami i Dziejami Apostolskimi. Gdybyśmy nie mieli listów św. Pawła, zdani bylibyśmy na wyidealizowany obraz pierwszych chrześcijan ukazany w Dziejach Apostolskich.
Pod względem formy i techniki pisania listy w niczym nie odbiegają od schematów tego gatunku literackiego znanego w starożytności. Na początku znajduje się imię nadawcy, następnie imię odbiorcy, wreszcie formuła pozdrowienia, treść zasadnicza i pozdrowienia końcowe. Do dziś w zasadzie ten schemat się nie zmienił. W listach stosowane są dwie formuły pozdrowienia: grecka – na początku listu, zaczynająca się od zwrotu χαιρειν (chairein = pozdrowienie), radosny okrzyk na wzór naszego – witaj!, a drugi rodzaj to pozdrowienie orientalne, które ma charakter apostroficzny i brzmi między innymi tak: „łaska tobie i pokój”. U świętego Pawła mamy do czynienia zawsze z pozdrowieniem orientalnym. Drugą charakterystyczną cechą listów Pawłowych, jest prooemium, czyli wstęp następujący zaraz po formule początku listu i wyrażający wdzięczność autora takim słowami jak: „dziękuję”, „błogosławię”.

ks. Józef Pick


„Pielgrzym” 2009, nr 24 (522), s. 19

Udostępnij ten artykuł:

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *