Diecezjalne Duszpasterstwo Służb Liturgicznych informuje, że kolejna XVII edycja kursu ceremoniarza rozpocznie się 22 sierpnia 2022 r. w Pelplinie. Kurs przeznaczony jest dla chłopców, którzy ukończyli klasę VII szkoły podstawowej, z minimum dwuletnim stażem w służbie liturgicznej.
Kurs odbywać się będzie w Collegium Marianum przy al. Cystersów 2 w Pelplinie. Pierwszy zjazd będzie trwał od poniedziałku 22 sierpnia do czwartku 25 sierpnia br.. Koszt za pierwszy zjazd wynosi 300 zł za osobę (w tej cenie znajdują się również dwa kompendia liturgiczne i OWMR). Kursanci przywożą własne śpiwory, notatniki, komże (albę) oraz zgodę wypełnioną przez Rodziców i Ks. Proboszcza lub opiekuna ministrantów, która została wysłana do wszystkich księży w diecezji (kurenda 24/2022). Obecność na każdym zjeździe jest obowiązkowym warunkiem zaliczenia kursu wraz z pomyślnie zdanym egzaminem. Na pierwsze spotkanie kandydaci powinni posiadać zakres wiedzy ogólnej, który został opublikowany na stronie ministranci.diecezja-pelplin.pl.
Kandydatów należy zgłosić (podając imię i nazwisko, datę urodzenia, adres zamieszkania i parafię) do ks. Grzegorza Miotka e-mail ministranci@diecezja-pelplin.pl do 24 czerwca br. Liczba miejsc jest ograniczona, dlatego o uczestnictwie decyduje kolejność zgłoszeń. Termin II zjazdu 09-10 września br.. Termin III zjazdu w październiku, a promocja planowana jest na listopad.
Na pierwsze spotkanie (22 sierpnia 2022 roku) kandydaci powinni posiadać zakres wiedzy ogólnej, z której będzie pisemny test: 1. Co to jest Liturgia?
Liturgia święta stanowi cześć publiczną, którą Zbawiciel nasz, Głowa Kościoła żywi do Ojca niebieskiego, którą społeczność wiernych oddaje Założycielowi swemu, a przezeń Ojcu niebieskiemu, krótko mówiąc: liturgia obejmuje całkowity kult publiczny mistycznego ciała Jezusa Chrystusa, a więc Jego Głowy i członków – Pius XII, Mediator Dei 20.
Rozumienie Liturgii przez II Sobór Watykański zamyka się W Sacrosanctum Concilium ( 1963). Konstytucja ta wychodzi od Ojca, który chce zbawić wszystkich ludzi. Całe życie Chrystusa jest działaniem liturgicznym. Przyszedł na świat, by pojednać ludzi z Bogiem. Jezusowa liturgia była również skierowana na przyszłość. Chrystus zamknął w sobie całą liturgię poprzez Misteria.
Liturgia jest szczytem, do którego zmierza działalność Kościoła, i równocześnie jest źródłem z którego wypływa cała jego moc. – Sacrosanctum Concilium 10.
2. Najważniejsze paramenty liturgiczne.
Ampułki – Naczynia w kształcie dzbanków, przeznaczone na wodę i wino.
Hostiarka – Okrągłe metalowe naczynie, przeznaczone do przechowywania hostii.
Kielich – Naczynie liturgiczne, przeznaczone do konsekracji wina, wykonane z metalu lub innego prawnie dozwolonego materiału.
Kustodia – Naczynie w kształcie puszki umieszczonej na stopie, w którym przechowuje się konsekrowaną hostię
Lawaterz – Dzbanek (i tacka) przeznaczone do obmycia dłoni kapłana.
Monstrancja – Naczynie przeznaczone do wystawiania dla adoracji Najświętszego Sakramentu.
Trybularz – (tubirium/ kadzielnica) Mały kociołek z pokrywą, umieszczony na łańcuszkach zakończonych daszkiem z uchwytem.
Vasculum – Naczynko z wodą, służące do obmycia palców szafarza Komunii Świętej.
3. Insygnia biskupie.
Mitra – to liturgiczne nakrycie głowy biskupa, w formie trójkątnej czapki złożonej z dwóch płatów, złączonych materiałem. Z tylnego płatu zwisają swobodnie na plecy biskupa dwie wstęgi.
Pastorał – Symbolizuje laskę pasterską, którą posługiwał się Pasterz, oznaczająca władzę pasterską biskupa i używana przez niego w czasie liturgii.
Pektorał – Krzyż zawieszony na łańcuchu, noszony na piersi.
Paliusz – Naszyjnik oznaczający godność arcybiskupa metropolity, wykonany z białej wełnianej taśmy, na której wyhaftowanych jest sześć czarnych krzyżyków, z dwoma zwisającymi na piersi i na plecach końcami
Piuska – Mała, okrągła, jedwabna czapeczka noszona przez biskupów we właściwym im kolorze.
Pierścień – Symbolizuje jedność biskupa z Kościołem.
4. Funkcje świeckich w Kościele.
– akolici
– nadzwyczajni szafarze Komunii Świętej
– ceremoniarze
– lektorzy
– ministranci
– zakrystianie
– kościelni
– schola i wykonawcy muzyki
5. Hierarchia Kościoła ( papież, nuncjusz, metropolita, biskup)
Hierarchia:
biskup – po święceniach biskupich,
prezbiter – po święceniach prezbiteratu,
diakon – po święceniach diakonatu.
Godności i urzędy:
Papież – Biskup Rzymski, zwierzchnik Kościoła katolickiego, posiada najwyższą, pełną, bezpośrednią i powszechną władzę zwyczajną w Kościele (KPK 331).
Kardynał – Najwyższa po papieżu godność kościelna. Ma bezpośrednie prawa wyboru papieża oraz obowiązek służenia mu zarówno kolegialnie jak i pojedynczo. (KPK 349).
Nuncjusz – (Legat Papieski) reprezentant papieża w danym Kościele partykularnym(KPK 363).
Metropolita – Biskup będący zwierzchnikiem metropolii (KPK 435)
Biskup diecezjalny – posiada władzę zwyczajną rządzenia w powierzonej mu diecezji (KPK 381).
Biskup pomocniczy -powołany by pomagać biskupowi diecezjalnemu (KPK 403).
6. Struktura Mszy Świętej
I. Obrzędy wstępne (OWMR 24- 32)
– pieśń na wejście
– pozdrowienie ołtarza
– znak krzyża
– pozdrowienie wiernych
– akt pokuty/ aspersja
– gloria
– kolekta
II. Liturgia Słowa (OWMR 33- 47)
– I czytanie
– Psalm
– II czytanie
– Aklamacja przed Ewangelią
– Ewangelia
– Homilia
– Credo
– Modlitwa powszechna
III. Liturgia Eucharystyczna (OWMR 48- 56)
– Przygotowanie darów
– Modlitwa nad darami
– Modlitwa eucharystyczna
· dziękczynienie
· aklamacja – sanctus
· epikleza- prośba o konsekrowanie Ciała i Krwi
· opowiadanie o ustanowieniu i konsekracja
· anamneza- wspomnienie męki
· złożenie ofiary
· modlitwy wstawiennicze
· doksologia końcowa
– Obrzędy Komunii Świętej
· Modlitwa Pańska
· Obrzęd pokoju
· Gest łamania chleba i zmieszanie postaci oraz Baranku Boży
· Komunia Święta
– Modlitwa po Komunii
IV. Obrzędy zakończenia (OWMR 57)
– błogosławieństwo i rozesłanie
7. Czas trwania Triduum Paschalnego
I Dzień – od Mszy Wieczerzy Pańskiej do Liturgii Męki Pańskiej. Wielki Czwartek jest pamiątką ustanowienia sakramentu kapłaństwa (Msza krzyżma) i sakramentu Eucharystii (Msza wieczerzy Pańskiej)
II Dzień – od Liturgii Męki Pańskiej do Wigilii Paschalnej. Wielki Piątek jest pamiątką męki i śmierci Pana Jezusa. Tego dnia nie sprawuje się Mszy świętej.
III Dzień- od Wigilii Paschalnej do Nieszporów Niedzieli Zmartwychwstania Pańskiego. Wielka Sobota tego dnia podczas Wigilii Paschalnej ma miejsce Liturgia światła, Liturgia słowa, Liturgia chrzcielna, Liturgia eucharystyczna, Procesja rezurekcyjna (pamiątka zmartwychwstania Pańskiego, symbolem jest Paschał i figura zmartwychwstałego Jezusa).
8. Postawy i gesty w liturgii
Postawy liturgiczne:
Postawa stojąca
Postawa klęcząca
Postawa siedząca
Leżenie krzyżem
Procesja
Gesty liturgiczne:
Pokłon
Podnoszenie oczu
Pocałunek pokoju
Znak pokoju
Nałożenie rąk
Rozłożenie rąk
Złożenie rąk
Bicie się w piersi
Obmycie rąk
Znak krzyża
9. Księgi liturgiczne:
1. Mszał Rzymski. Jest to najgrubsza i największa księga liturgiczna, która służy kapłanowi do odprawiania Mszy św. Podzielona jest na Msze okresów liturgicznych, Msze własne o świętych, Msze wspólne, Msze obrzędowe, Msze w różnych potrzebach, Msze wotywne, Msze za zmarłych. Pośrodku między Mszami okresów liturgicznych a Mszami własnymi o świętych zostały umieszczone części stałe Mszy św.
2. Lekcjonarz. iDzielą się na następujące tomy:
Tom I – teksty na adwent oraz okres Narodzenia Pańskiego
Tom II — teksty na Wielki Post i Wielkanoc
Tom III — teksty na Okres zwykły od 1 do 11 tygodnia
Tom IV — teksty na Okres zwykły od 12 do 23 tygodnia
Tom V — teksty na Okres zwykły od 24 do 34 tygodnia
Tom VI — teksty własne oraz wspólne na temat świętych oraz teksty na msze na poświęcenie kościoła
Tom VII — teksty na msze obrzędowe odbywające się podczas udzielania różnego rodzaju sakramentów
Tom VIII — teksty na msze dla zmarłych (tego typu lekcjonarz określany jest mianem żałobnego)
Lekcjonarz maryjny — to dodatkowy tom lekcjonarza mszalnego do Zbioru Mszy świętych o Najświętszej Maryi Pannie.
3. Pontyfikał Rzymski. Obejmuje:
– obrzędy bierzmowania,
– obrzędy święceń (biskupa, diakonów i prezbiterów),
– obrzędy wprowadzenia w posługę lektora i akolity,
– obrzędy błogosławieństwa Oleju katechumenów, chorych i Krzyżma,
– obrzędy dedykacji kościoła,
– obrzędy ustanowienia nadzwyczajnych szafarzy Eucharystii.
4. Rytuał Rzymski. Obejmuje:
– obrzędy chrztu dzieci,
– obrzędy wtajemniczenia chrześcijańskiego dorosłych,
– obrzędy pokuty,
– obrzędy Komunii św. i kultu Eucharystii poza Mszą św.,
– obrzędy sakramentu małżeństwa,
– obrzędy sakramentu chorych,
– obrzędy profesji zakonnej,
– obrzędy konsekracji dziewic,
– obrzędy pogrzebu,
– obrzędy egzorcyzmów,
– obrzędy koronacji obrazów Najświętszej Maryi Panny,
– księgę błogosławieństw,
– Graduale simplex,
– ceremoniał biskupów.
5. Liturgia Godzin (brewiarz). Składa się z czterech tomów (I – Adwent, Boże Narodzenie, II – Wielki Post i Wielkanoc, III, IV – czas „w ciągu roku”). Wydano jeszcze tzw. Tom dodatkowy (Td) przeznaczony na wakacje, a zawierający teksty wyjęte z tomu III i IV
10. Rok Liturgiczny
Adwent – rozpoczyna się od 4 niedzieli przed Bożym Narodzeniem i trwa do Wigilii.
Boże Narodzenie – trwa od Bożego Narodzenia do Niedzieli Chrztu Pańskiego. Ze względy na tradycje Kolendy śpiewa się do 2.lutego.
Święta i uroczystości w okresie Bożego Narodzenia:
* 25.12 – Uroczystość Urodzenia Pańskiego,
* 26.12 – Szczepana Męczennika,
* 27.12 – Św. Jana Apostoła,
* 28.12 – święto Młodzianków Męczenników,
* 1.01 – Uroczystość św. Bożej Rodzicielki,
* 6.01 – Uroczystość Objawienia Pańskiego (Trzech Króli),
* niedziela po 6.01 – Chrzest Pański.
Okres zwykły – W ciągu roku trwa od 6 do 9 tygodni. Zaczyna się od niedzieli Chrztu Pańskiego, a trwa do wtorku przed środą Popielcową. Święta i uroczystości okresu zwykłego:
* 25.01 – nawrócenie św. Pawła,
* 2.02 – święto Ofiarowania Pańskiego (Matki Bożej Gromnicznej).
Wielki Post trwa 40 dni zaczyna się Środą Popielcową, a kończy się w Wielką Sobotę.
Święta i uroczystości W Wielkim Poście:
* 19.03 św. Józefa,
* 25.03 Uroczystość Zwiastowania NMP,
* 6 niedziela Wielkiego Postu – Niedziela Palmowa.
Triduum Paschalne:
* Wielki Czwartek – ustanowienie Eucharystii i sakramentu Kapłaństwa,
* Wielki Piątek – męka i śmierć Chrystusa,
* Wielka Sobota – Wigilia Paschalna.
Okres Wielkanocny trwa 50 dni do Zesłania Ducha Świętego.
Święta i uroczystości okresu Wielkanocnego:
* Zmartwychwstanie Jezusa,
* Święto Bożego Miłosierdzia II niedziela wielkanocna,
* 3.05 – uroczystość NMP Królowej Polski,
* 7 niedziela po Wielkanocy – Wniebowstąpienie Jezusa,
* 50 dni po Wielkanocy – Uroczystość Zesłania Ducha Świętego.
Okres zwykły cd. trwa od 25 do 28 tygodni. Zaczyna się w poniedziałek, a kończy w sobotę przed pierwszą Niedzielą Adwentu.
Święta i uroczystości okresu zwykłego:
* poniedziałek po Zesłaniu Ducha Świętego święto Najświętszej Marii Panny Matki Kościoła,
* niedziela po Zesłaniu Ducha Świętego Trójcy Świętej,
* w czwartek po niedzieli Trójcy Świętej Boże Ciało,
* 29.06 – Piotra i Pawła,
* 7.08 Przemienienie Pańskie,
* 15.08 – Uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny,
* 17.08 – Św. Jacka,
* 26.08- Matki Bożej Częstochowskiej,
* 8.09- Św. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny,
* 14.09- Podwyższenie Krzyża Świętego,
* 15.09 – Matki Bożej Bolesnej,
* 1.10 – Uroczystość Wszystkich Świętych,
* 34 niedziela zwykła – uroczystość Chrystusa Króla.
