Czy nauka moralna Kościoła katolickiego ma swoje uzasadnienie w arbitralnej woli Kościoła? Nie! Ludzkie działanie po prostu jest – i jest takie, jakie jest. Cel, czyli racja działania, to określone dobro, ze względu na które człowiek podejmuje działanie. Cele dobra są hierarchicznie uporządkowane: jest cel ostateczny i cele pośrednie, prowadzące do osiągnięcia celu ostatecznego. Ważna jest poprawna identyfikacja tego, co jest ostatecznym celem ludzkiego życia.
W świetle filozofii i teologii celem ostatecznym ludzkiego życia jest Bóg. Jeżeli miejsce Boga zajmie coś stworzonego jako cel ostateczny, wówczas mamy do czynienia z nieuszanowaniem obiektywnego układu rzeczy, czyli z moralnym nieładem. I dlatego filozofia życia, wedle której naczelnym, ostatecznym celem jest władza, pieniądze czy inne dobra ziemskie, jest filozofią błędną, bo niezgodną z sytuacją człowieka jako ukierunkowanego na Boga.
Działanie dokonuje się zawsze w stosunku do czegoś zastanego, do rzeczy lub osoby stanowiącej przedmiot działania. Sąd praktyczny, kierujący ludzkim działaniem, jest albo nie jest adekwatny w stosunku do sądu teoretycznego o przedmiocie działania. Kiedy jest adekwatny, działanie jest moralnie dobre, kiedy jest nieadekwatny, działanie jest moralnie złe.
Dekalog pomaga rozpoznać dobro i zło. Taka jest też misja Kościoła – rozpoznać, a nie ustalać, co jest dobre lub złe. Przykazania kościelne uszczegółowiają niektóre zasady dotyczące życia we wspólnocie Kościoła i nie dotyczą niekatolików.
Dlaczego człowiek powinien czynić dobro, a unikać zła? Bo jeśli chce zrealizować siebie, jeśli chce osiągnąć pełnię dobra, czyli Boga, powinien wybierać i czynić dobro.
ks. Piotr Moskal
„Pielgrzym” [18 i 25 lutego 2024 R. XXXV Nr 4 (893)], str. 33.
Dwutygodnik „Pielgrzym” w wersji papierowej oraz elektronicznej (PDF) można zakupić w księgarni internetowej Wydawnictwa Bernardinum.
