W czasie kampanii wrześniowej w Polsce w 1939 roku Niemcy niejednokrotnie dopuszczali się działań noszących znamiona zbrodni na ludności cywilnej. W ten sposób dochodziło do pogwałcenia prawa międzynarodowego i wojennego, w szczególności konwencji haskich. Areną i świadkiem tych działań było również Pomorze.
Niemiecki obóz koncentracyjny w Auschwitz-Birkenau, jak również KL w Stutthofie założony już
2 września 1939 roku wraz z przybyciem do jeszcze nieistniejących baraków mieszkalnych pierwszych więźniów, to prawdziwe fabryki śmierci. Tylko w tych obozach, według różnych danych, ofiarę z życia złożyło ok. miliona dwustu tysięcy osób różnych narodowości. Wśród nich błogosławieni męczennicy związani z Pelplinem: ks. Bronisław Komorowski (1889–1940) i ks. Franciszek Rogaczewski (1892–1940) oraz Sługa Boży ks. Jan Lesiński (1908–1940), a także absolwenci pelplińskiego Seminarium Duchownego. (…)
