Droga Redakcjo!
Jestem człowiekiem, który aktywnie uczestniczy w życiu Kościoła. Od lat współpracuję z ks. proboszczem należąc do rady parafialnej. Chciałbym jednakże dowiedzieć się, czy i jakie są przepisy prawne regulujące zasady działania tejże rady? Na co właściwie rada parafialna ma wpływ? O czym może decydować?
Roman W.
Panie Romanie!
Najpierw pewne doprecyzowanie. W obecnie obowiązującym prawie nie mówimy już o radzie parafialnej, ale o dwóch parafialnych radach: duszpasterskiej i ekonomicznej. Przepisy prawne określające ich powoływanie do istnienia, działanie i zakres kompetencji znajdujemy w powszechnym ustawodawstwie prawa kościelnego oraz w dokumentach II Polskiego Synodu Plenarnego i statutach I Synodu Diecezji Pelplińskiej, czyli w prawie partykularnym.
Parafialna Rada Duszpasterska, której przysługuje głos doradczy, działająca pod kierunkiem proboszcza i według norm wydanych przez biskupa diecezjalnego (kan. 536 § 2), jest organem stosunkowo młodym. Sugestie co do jej powołania wysunięto po Soborze Watykańskim II. Zgodnie z aktualnie obowiązującym Kodeksem Prawa Kanonicznego jej istnienie nie jest obligatoryjne: „Jeśli zdaniem biskupa diecezjalnego, po zasięgnięciu opinii Rady kapłańskiej, byłoby to pożyteczne, należy w każdej parafii ustanowić radę duszpasterską. Ma jej przewodniczyć proboszcz, a członkami powinni być wierni wraz z tymi, którzy z urzędu uczestniczą w trosce duszpasterskiej o parafię i pomagają w ożywianiu działalności pasterskiej” (kan. 536 § 1).
W naszej diecezji zgodnie z 44. Statutem I Synodu Diecezji Pelplińskiej, rada duszpasterska, którą zatwierdza biskup diecezjalny na trzyletnią kadencję, jest obowiązkowo powoływana w każdej parafii. Jej skład, grono osób duchownych i świeckich, powinien odzwierciedlać przekrój całej społeczności parafialnej. Parafialna Rada Duszpasterska powinna być zdolna do aktualnej oceny religijno-moralnej parafii, wysuwać w ramach głosu doradczego różne pożyteczne inicjatywy duszpasterskie oraz sama włączać się w duszpasterską działalność pod kierownictwem proboszcza, który także zwołuje jej posiedzenia.
Co do Parafialnej Rady Ekonomicznej, zajrzyjmy najpierw do prawa powszechnego: „W każdej parafii powinna być rada do spraw ekonomicznych, która rządzi się nie tylko przepisami prawa powszechnego, lecz także normami wydanymi przez biskupa diecezjalnego. Wierni dobrani zgodnie z tymi normami świadczą proboszczowi pomoc w administrowaniu dobrami parafialnymi” (kan. 537).
Uważna lektura kanonu pozwala wyciągnąć wniosek, że już sam ustawodawca powszechny wymaga obowiązkowego powołania rady ekonomicznej w każdej wspólnocie parafialnej. Prawo partykularne natomiast stanowi, iż – podobnie jak w przypadku rady duszpasterskiej – wyboru kandydatów do Parafialnej Rady Ekonomicznej, nie więcej niż 15 osób cieszących się dobrą opinią i zaufaniem, znanych z uczciwości, pracowitości i kompetencji zawodowych, dokonuje proboszcz przedstawiając ich do zatwierdzenia biskupowi diecezjalnemu na trzyletnią kadencję. Ponadto w jej skład, zwłaszcza w większych parafiach liczących ponad 5 tysięcy wiernych, mogą i powinni wchodzić członkowie rady duszpasterskiej. Rada powinna zadbać, by wszystkie dokumenty i dowody, na których opierają się prawa parafii do posesji, budynków i przedmiotów, zwłaszcza sakralnych, były należycie przechowywane, uporządkowane i ewidencjonowane.
Szczególnym obowiązkiem rady ekonomicznej jest przygotowanie pogrzebu proboszcza. W takim wypadku konieczna będzie jej roztropna współpraca przede wszystkim z dziekanem, który z racji urzędu zobowiązany jest do dokonania uzgodnień z księdzem biskupem i rodziną zmarłego kapłana.
Ks. Wiesław Mazurowski
„Pielgrzym” 2009, nr 10 (509), s. 8