Fake news – bp. Wiesław Śmigiel

Ojcem wszelkiego kłamstwa jest Szatan, który zwiódł człowieka, przedstawiając mu fałsz pod pozorem prawdy. Od tamtego czasu kłamstwo krąży po świecie, przybierając różne formy. Współcześnie szczególnie niebezpieczną formą zakamuflowanego kłamstwa tak zwany fake news.

REKLAMA


Najprościej przez fake news (fałszywe wiadomości) rozumiemy przekazywanie informacji, która opiera się na celowej dezinformacji lub oszustwie. Jest ona rozsyłana głównie w Internecie. Fake news tworzy się w celu wprowadzenia w błąd, zdyskredytowania osoby, uzyskania finansowych lub politycznych korzyści. Często stosuje się chwytliwe i sensacyjne nagłówki w celu przyciągnięcia odbiorców. Należy rozróżnić nieprawdziwe i wprowadzające w błąd fałszywe wiadomości od satyry oraz parodii, które mają na celu dostarczenie rozrywki, a nie wprowadzenie w błąd. Współcześnie fake newsy może także stanowić narzędzie propagandy.

Wydaje się, że dochody z reklam, ostre podziały i kłótnie polityczne oraz popularność mediów społecznościowych to główne przyczyny mnożenia się fake newsów. To szczególnie podły rodzaj kłamstwa, ponieważ depcze człowieka w celu osiągnięcia zysku. Zdarza się, że nie tylko fabrykuje się informacje o słowach i czynach ludzi, ale również o ich śmierci. Podobno informacja o masakrach, okrucieństwie i śmierci najbardziej przykuwa uwagę. Jak to działa? Bardzo prosto – otwieramy stronę, by przeczytać fake newsa, a czym więcej odsłon, tym droższa reklama podpięta do strony. W innym przypadku całe zastępy płatnych kłamców (np. trolli) preparują wiadomości, by wprowadzić opinię publiczną w błąd i zmienić np. rozkład sił politycznych lub osiągnąć inne egoistyczne cele.

Niedawno ofiarą fake newsa padł również papież Franciszek, gdyż rozpowszechniono fałszywą informację, że złożył gratulacje homoseksualnej parze mężczyzn z okazji chrztu ich adoptowanych dzieci. Gest Ojca Świętego miał rzekomo sugerować, że popiera on związki jednopłciowe i akceptuje dokonane przez nich adopcję dzieci. Informacja była nieprawdziwa, gdyż tego typu oficjalny list gratulacyjny z błogosławieństwem wysyłany jest każdemu, kto o to prosi. Papież nie mógł wiedzieć, że list trafi do homoseksualnej pary, ponieważ został zaadresowany do jednej osoby w odpowiedzi na jej prośbę – przekonywało Biuro Prasowe Stolicy Apostolskiej. Problem jest na tyle ważny, że zostanie mu poświęcony 52. Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu. „Prawda was wyzwoli. Fake news a dziennikarstwo pokoju” pod takim tytułem papieskie orędzie zostanie ogłoszone 24 stycznia 2018 r., w dzień wspomnienia liturgicznego świętego Franciszka Salezego, patrona dziennikarzy.

Nie ulega wątpliwości, że fake news to kłamstwo, a jego tworzenie lub rozpowszechnianie jest poważnym grzechem. Do odrzucenia kłamstwa wzywa zarówno Dekalog, jak i Nowy Testament (por. 1 Tm 1, 10). Wskazuje też na społeczne konsekwencje odrzucenia kłamstwa i życia w prawdzie: „Dlatego odrzućcie kłamstwo i niech każdy z was mówi prawdę swemu bliźniemu, bo wszyscy tworzymy jedno. Gniewajcie się, ale nie grzeszcie: niech słońce nie zachodzi nad waszym gniewem” (Ef 4, 25–26). Ponadto fałszywe świadectwo o drugiej osobie ma poważne konsekwencje dla życia doczesnego i wiecznego osoby je wypowiadającej. Wynika to ze słów Chrystusa: „Nie sądźcie, abyście nie byli sądzeni. Bo takim sądem, jakim sądzicie, i was osądzą” (Mt 7,1–2). Warto o tym pamiętać, bo wielu z nas nie tylko jest odbiorcą fałszywych informacji, ale niestety sami potrafimy je tworzyć, nie zdając sobie sprawy z podłości takiego działania.

bp. Wiesław Śmigiel


„Pielgrzym” 2017, nr 23 (729), s. 4

Udostępnij ten artykuł:

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *