Niedawno 70-lecie istnienia obchodził chór Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. Świętowanie obejmowało m.in. występ podczas mszy św. w Katedrze Oliwskiej, gdzie wykonano części stałe najwybitniejszych kompozytorów: Mozarta, Schuberta, Haendla. Słuchając tych przepięknych utworów, po raz kolejny zdałam sobie sprawę z tego, jak mocno kultura europejska zbudowana jest na chrześcijaństwie.
Tymczasem, na co zwrócił uwagę prof. Andrzej Nowak, z europejskich podręczników do historii zniknęły treści odnoszące się do kultury, tak jakby były czymś wstydliwym dla współczesnych.
Według historyków zachodnich pamięć przeszłości powinna obejmować siedem kręgów tematycznych: holocaust, gułag, II wojnę światowa, wypędzenia, kolonializm, migrację oraz losy Europy po 1945 roku. Jak podkreśla prof. Nowak, tylko ostatni z tych kręgów niesie jakieś przesłanie konstruktywne – pozostałe stanowią groźną sieć dramatów ludzkich ostatniego wieku i są wyrzutami sumienia, elementami europejskiej pedagogiki wstydu.
Choć dziedzictwo kulturowe Europy, które mogłoby posłużyć jako punkt odniesienia dla współczesnych, w krajach zachodnich pozostaje w swojej materialnej postaci, lecz bez stojącej za nim chrześcijańskiej idei, traktowanej jako niepotrzebny balast. Dlatego nasza polska pamięć historyczna powinna iść w kierunku budowania pozytywnego wizerunku Polski i Europy opartego na wielowiekowej tradycji. Według profesora Nowaka, nasze kręgi pamięci powinny budować: kultura i język, pamięć wolności (obywatelskiej i związanej z obroną niepodległości), tradycje przedsiębiorczości, zdobycze nauki i techniki, tradycja chrześcijańska, martyrologia i pamięć ofiar totalitaryzmów oraz miłość do wspólnoty rodzinnej, narodowej i do tradycji. Tylko taka struktura pamięci historycznej pomoże nam w zachowaniu tożsamości.
Zofia Pomirska
„Pielgrzym” 2016, nr 14 (694), s. 32
